Yigirish texnologiyasi

Texnik nazoratning shakllari. Amaliyotda texnik nazoratning turli-tuman shakllari qo‘llaniladi. Bularning barchasini quyidagi alomatlari bo‘yicha sinflash mumkin (1.1-rasm): 1) texnologik jarayonga ta’sir etuvchi xarakteri; 2) nazorat vositalarining turlari; 3) nazorat qilinayotgan ko‘rsatkichlarning xarakteri; 4) davriyligi; 5) ta’minlovchi va iste’molchiga nisbat; 6) nazorat ob’yektiga ta’siri. Xuddi ta’minlovchi va iste’molchi kabi qo‘llaniluvchi nazorat shakllariga to‘xtalib o‘tamiz.

Tayyor mahsulotning alohida to‘dasi, xom ashyo va qo‘shimcha materiallarning sifatini tekshirish qabuli qilishdagi nazorat deyiladi. Donali mahsulotlar ko‘rinishida tayyor mahsulot va to‘qimachilik polotnosi uchun uzluksiz qabul qilishdagi nazorat ishlatiladi.

Nazoratning boshlanish vaqtida yoki belgilangan jarayonning tugashidan keyin mahsulotni nazorat qilish jarayonli deyiladi. Uzluksiz jarayonli nazorat ishchilar tomonidan bajariladi va o‘z-o‘zini nazorat qilishni oladi. Ko‘pgina ishlab chiqarish korxonalarida tanlanma qabul qilish va jarayonli nazorat ishlatiladi, belgilangan ehtimollik bilan unchalik katta bo‘lmagan tanlash bo‘yicha material to‘dasi yoki xomaki mahsulotlarga baho beradi. Nazorat diagrammasi bo‘yicha berilgan ehtimollik bilan belgilashni amalga oshiradi, bunday materiallar sifat ko‘rsatkichlari va texnologik jarayon o‘lchamlarining og‘ishini tartibga keltirib borish lozim bo‘ladi. Nazorat diagrammasi bo‘yicha tayyor mahsulotlar uchun nazorat bir xil mahsulot ishlab chiqaruvchi alohida mashinalar yoki alohida guruhli mashinalarda o‘tkaziladi.