Yangiasr avlopi

Martin Iden

71

Martinning  hayotida  tom  ma’nosi  bilan 

o'zgarish sodir bolayotgan edi.  Rufning beg4ibor 

va  ma’sumaligi  Martinga  shunday  qattiq  ta’sir 

qilgan  ediki,  endi u  tamomila  ozodalik  shaydosi 

bo lib  qoldi.  Agar u  Ruf bilan  hamnafas  bolish- 

ni  istasa,  o‘zini  ozoda  tutishi  lozim.  U  tishlari- 

ni  tozalar  va  idish-tovoq  chotkasi  bilan  tinmay 

qollarini  qashlardi;  u  magazin  oynasida  timoq 

chotkachasini  ко‘rib,  uning  nimaga ishlatilishi- 

ni  tushunib  oldi.  Gumashta  uning  timoqlarini 

ко‘rib, yana timoq tozalovchi cho'tka ham tavsiya 

qildi; shunday qilib, Martinning pardoz ashyolari 

soni  yana  bittaga  ko'paydi.  U  kutubxonadan 

shaxsiy  gigiyena  haqida  kitob  olib  kelib,  un- 

dan  har  kuni  ertalab  sovuq  suv  bilan  yuvinish 

haqidagi maslahatni o‘qib chiqdi. 0 ‘qib chiqdi-yu, 

Jimni juda ham  sevintirib,  mister Xigginbotam- 

ni  esa  tang  qoldirib,  shu  maslahatga  amal  qila 

boshladi;  ammo bunday antiqa qiliqlarga bepar- 

vo pochchasi, Martindan suv uchun alohida haq 

olsammikin, deb jiddiy o'ylanib qoldi. Taraqqiyot 

yolida qo‘yilgan ikkinchi qadam shimning tashvi- 

shi boldi.  Bu masalaga qiziqa boshlagan Martin 

tez orada ishchilaming qopga o‘xshab halviragan 

shimlari bilan oliy tabaqa kishilari kiygan tizza- 

dan  to  pochagacha tep-tekis  tax tushgan  shim- 

lar o'rtasidagi farqni darrov aniqlab oldi.  Buning 

siri  nimadaligiga  tushungan  Martin  dazmol  bi­

lan  dazmol  taxtasini  olgani  oshxonaga kirdi;  le­

kin  dastlabki  urinish  muvaffaqiyatsiz  chiqdi,  u 

shimini  kuydirib  qo'yib,  yangi  shim  sotib  olish- 

ga  majbur  boldi,  bu  hoi  uning  dengiz  safariga 

jo'nash muddatini yana qisqartirdi.

katta

---

72

Jek  London

Sirtqi  o'zgarish  bilan  masala  cheklanib  qol- 

madi.  U  hamon papiros  chekar,  ammo  ichkilik- 

ni tashlagan edi.  Shu choqqacha u mayxo‘rlikni 

erkaklar  uchun  eng  munosib  mashg'ulot  deb 

bilar va hatto  o'zining baquwatligidan,  aroqxo'r 

o'rtoqlarining  aksariyati  mast  bo lib,  stol  osti­

da  dumalab  qolganda  ham  ichishni  davom  et- 

tiraverishidan  juda  g4irurlanardi.  San-Fransis- 

koda  oldingi  dengiz  safarlarida  hamroh  bolgan 

o'rtoqlari  ko‘p  edi,  uchrashib  qolsa,  hali  ham 

ulami  mehmon  qilar,  lekin 

o ‘zi

 uchun  faqat bir 

krujka kuchsiz pivo yoki zanjabil limonadi buyu- 

rib,  o'rtoqlarining istehzolariga muloyimgina jil- 

mayib o'tiraverardi. U ichib mast bolgan o‘rtoqla- 

rining  bora-bora  hayvondan  farq  qilmay qolish- 

larini kuzatarkan,  endi ularga o'xshamasligidan 

sevinardi.  O'rtoqlarining  har  birining 

o ‘z

  dardi 

bor  edi,  ichkilik  esa  mavjud  hayotni  unutish- 

ga,  orzu va xayollar olamiga parvoz qilishga yor- 

damlashardi.  Lekin  Martinga  endi  mast  qiluv- 

chi  ichimlik  darkor  emas.  U  juda  qattiq  mast 

bolgan vaqtlar bolgan edi -  u qalbida muhabbat 

tuyg'usini uyg‘otgan va yangi, go'zal hayotga inti- 

lish uchun qanot baxsh etgan Rufdan mast edi; 

uning dilida  son-sanoqsiz yangi  orzular  tug'dir- 

gan  kitoblardan  mast  edi;  u  yangidan  odatlan- 

gan ozodaligidan mast edi;  ozodalik soglomlikni 

ilgarigidan  ham  mukammalroq  his  qilishga  im- 

kon berdi va butun vujudini jismoniy hayot qu- 

vonchidan hayajonlanishga majbur etdi.

Bir kuni  Martin  zora Rufni ко'rib  qolsam  de- 

gan umidda teatrga bordi va balkonning ikkinchi 

yarmida  o‘tirib,  chindan  ham  qizni  ко'rib  qoldi.

---