«veterinariya farmatsevtikasi» kafedrasi

18-Mavzu. Gistominga qarshi moddalarni o‘zaro ta’sir xususiyatlari.

Ushbu guruh vositalari o‘z ta’sir hususiyatlariga qarab, allergiyalarga qarshi moddalar guruhiga ham kiradi.

Gistaminga qarshi moddalar ta’sir mexanizmida, erkin gistamin bilan unga sezuvchi bo‘lgan to‘qima retseptorlari aloqasini to‘sadi yoki unga qarshilik qiladi.
Bunday ta’sir mexanizmiga dimedrol, dinrazin, sunrastin va boshqa preparatlar ega.
DIMEDROL-RG. Preparat N₁-gistamin retseptorlarini bloklaydi. Organizmning gistaminga bo‘lgan reaksiyasini kamaytiradi, gistamin chaqirgan silliq mushaklar spazmini bartaraf etadi, kapillyarlar o‘tkazuvchanligini kamaytiradi, gistamin chaqirgan to‘qimalar shishini rivojlanishini oldini oladi va allergik reaksiyalarni rivojlanishini oldini oladi va kechishini yengillashtiradi. Sedativ va uxlatuvchi ta’sir ko‘rsatadi, vegetativ gangliyalarda nerv qo‘zg‘alishini tormozlaydi (gangliyalarni o‘rtacha bloklovchi ta’sir). Markaziy xolinolitik, yallig‘lanishga qarshi ta’sirlarga ham ega. Mahalliy og‘riqsizlantiruvchi va o‘rtacha qusishga qarshi ta’sir ko‘rsatadi, silliq mushaklarni bo‘shashtiradi.
Farmakokinetikasi.Ta’siri davomiyligi 4-6 soatni tashkil qiladi. Qon plazmasi oqsillari bilan faol (98-99%) bog‘lanadi. Organizmning to‘qimalari va suyuqliklarida keng taqsimlanadi. Asosan jigarda difenilmetoksisirka kislotasini hosil bo‘lishi bilan metabolizmga uchraydi; shuningdek boshqa metobalitlarni ham hosil qiladi. Yarim chiqarilish davri (T_1/2) 1 soatdan 3 soatgachani tashkil qiladi. Siydik orqali (asosan o‘zgarmagan holda) 24 soat davomida chiqariladi.
Allergik reaksiyalar, allergik kon’yunktivit, vazomotor rinit; gemorragik vaskulit, zardob kasalligi, qichishuvchi dermotozlar. Uyquni buzilishi
Nojo‘ya ta’sirlari.
Qon va yurak-tomir tizimi tomonidan: gipotenziya, yurakni urib ketishi, taxikardiya, trombotsitopeniya, gemolitik anemiya.
Me’da-ichak yo‘llari (MIY) a’zolari tomonidan: qusish, diareya, qabziyat.
Siydik-jinsiy tizimi tomonidan: tez-tez siyish va/yoki siyishni qiyinlashishi, siydik ajralishini kechikishi.
Respirator tizim tomonidan: burun va tomoqni qurishi, burun bitishi, bronxlar sekretini quyuqlashishi va nafasni qiyinlashishi.
Allergik reaksiyalar: toshma, anafilaktik shok.
Boshqalar: ko‘p terlash, harakat koordinatsiyasini buzilishi.
Nojo‘ya ta’sirlari preparatning dozasi kamaytirilganida yoki preparat bekor qilinganida o‘tib ketadi.