Вазирлиги Самарқанд иқтисодиѐт ва сервис институти

 
 
Ўз-ўзини текшириш учун саволлар 
1. Корхоналарда ўз капиталини таркиби нималардан иборат? 
2. Муддати ўтган дивидентлар нима? 
3. Корхона ўз капиталини шакллантириш сиѐсатининг асосий вазифалари 
нималардан иборат? 
Топшириқлар 
1. Корхона ўз капиталини шакллантириш сиѐсатининг ҳозирги замон 
муаммолари ўрганиб чиқинг. 
2. Бирон бир корхона танлаб унинг ўз капитали таркибини ўрганиб 
чиқинг. 
 

---

108 
9-мавзу. Корхона молиявий активларини бошқариш
9.1 Корхона молиявий активларини бошқариш
 
Асосий саволлар: 
1.Корхона 
молиявий 
инвестицияларининг 
зарурлиги, 
моҳияти ва шакллари 
2.Корхона қимматли қоғозлари портфеллари ва инвестицион
стратегияларининг турлари 
 
Таянч сўз ва иборалар 
Молиявий актив, молиявий инвестиция, қимматли қоғозлар портфели, 
инвестицион стратегия, БҲМС №12, инвестиция жараѐни, баланс 
ликвидлиги, заҳира капитали.
 
1.Корхона 
молиявий 
инвестицияларининг 
зарурлиги, 
моҳияти ва шакллари 
 
Молиявий инвестиция деганда акция, облигация ва бошқа 
турдаги қимматли қоғозларга инвесторлар томонидан куйиладиган 
барча турдаги бойликларга тушунилади. 
Мулкни давлат тасарруфидан ва нодавлат секторининг кучайиши билан 
молиявий инвестиция бир кадар фаоллашмокда. Бу эса ўз навбатида молиявий 
ресурсларнинг буш туриб колишлари ва пул фондларидан мақсадли 
фойдаланиш имконини беради. Эркин пул маблағлари ва молиявий ресурсларга 
эга бўлган барча жисмоний хамда юридик шахслар молиявий инвестицияга эга 
бўладилар. 
Молиявий инвестициялашдан асосий мақсад мавжуд молиявий 
ресурсларнинг буш туриб колишларига йўл қўймаслик ва улардан самарали 
фойдаланишдан иборат. Таҳлил этишда бу ресурсларнинг режага ва утган 
йилларга нисбатан ўзгаришларига ҳамда ўзгариш сабабларига баҳо берилади. 
Шунингдек, манбалардан фойдаланишнинг мақсадли ва имкониятли 
йўналишлари белгиланади. Таҳлилда шу билан бирга хар бир сумлик молиявий 
инвестицияга тўғри келадиган ялпи фойда ва соф фойда кўрсаткичлари 
ўрганилади. 
Инвестицияларни молиялаштиришнинг муҳим манбалари сифатида 
қуйидагиларни келтириш мумкин: 
1.
ўз маблағлари ҳисобига молиялаштириш; 
2.
қарзга олинган маблағлар ҳисобига молиялаштириш; 
3.
жалб қилинган мақсадли тушумлар ҳисобига молиялаштириш; 
4.
давлат маблағлари ҳисобига молиялаштириш ва х.к. 
Таҳлилда, албатта, инвестицион фаолиятни манбалашдаги асосий 
улушни ташкил этувчи қаторларга муҳим эътибор каратилади. Негаки, 
инвестицияларни молиялаштиришда ўз маблағларига асосий улушнинг тўғри 
келиши купрок аҳамиятли саналади. 

---

109 
Молиявий инвестицияларнинг ҳар бир турини баҳолаш ва қайта 
баҳолаш ўзига хос хусусиятларга эга.