Vazirligi I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

3-rasm. Raqobatlashgan mehnat bozorida mehnat narxining uning miqdoridan bog`liqligi.

Mehnatga bo`lgan talab
D<sub>L</sub> , MRP<sub>L</sub>
chizig`i bilan ustma-ust tushadi.
D_L talab

chizig`iga ko`ra, mehnat narxi pasaygan sari unga bo`lgan talab ham ortib boradi va aksincha. Mehnat bozorida ishchi kuchiga talab - bu firmalarning ishchi kuchiga talabidir. Taklif ishchilar tomonidan bo`ladi.
Mehnat bozori raqobatlashgan bo`lgani uchun mehnat narxi bozor tomonidan shakllanadi va unga bozor sub’ektlari ta’sir qila olmaydi (raqobatlashgan iste’mol bozoridagi kabi). Bu barcha ishchilar qaysi firmada ishlashidan qat’iy nazar, bir xil ish haqi oladi va firmalar bu narxni oldindan berilgan narx sifatida qabul qiladilar. Shuning uchun ham alohida firma uchun mehnat resurslari taklif chizig`i gorizontal, ya’ni u absolyut elastik.

3. 
   rasmda raqobatlashgan mehnat bozoridagi muvozanat nuqta E nuqta bilan
   

W

e
ifodalanadi. Muvozanat ish haqi ^* bo`lganda foydani maksimallashtiradigan



e
^{mehnat resurslari miqdori} L^{* ga teng bo`ladi. Ishchi chekli unumdorlik nazariyasiga}

ko`ra, mehnatning to`liq mahsulotini oladi. Shuning uchun firmaning mehnat ^{uchun chekli harajati} MRC ^{ish haqiga teng.}

L
MRC  W ^*  MRP ,
^{bu erda} MRC ^{- firmaning mehnatga bo`lgan chekli harajati.}

W

e
Raqobatlashgan mehnat bozorida har bir ishchining ish haqi ^* ga teng

bo`lgani uchun, firmaning ishchilarga beradigan umumiy ish haqi harajatlari

0L^* EW ^{* to`rtburchak yuziga to`g`ri keladi (2-rasm). Ish haqining o`zgarishi ishchi}
e e

kuchiga bo`lgan talabni o`zgartiradi. Agar ish haqi W₀
dan
W₁ gacha oshsa (3-

rasm), yollanadigan ishchilar soni
L₀ dan
L₁ gacha qisqaradi; agar ish haqi W₂ gacha

pasaysa, ishdagi ishchilar soni L₂ gacha oshadi.

Mehnat bozorida firma foydasini maksimallashtiradigan shart, ya’ni mehnatni

chekli daromadliligining ish haqi stavkasiga tengligi iste’mol bozoridagi shartga o`xshashdir.


MR  MC

W W₁
W₀


W₂


L₁ L₀ L₂

3.