Vazirlar mahkamasi huzuridagi toshkent islom universiteti xodjayeva m. S

Operatsion sistema yadrosi 
Jarayonlar bilan bog’liq bo’lgan xamma operatsiyalar Operatsion sistema 
boshqaruvi ostida bajariladigan qismni 
yadro deb ataymiz.
. OS ning qolgan 
qismlari tashqi xotirada joylashgan vaqtda Yadro odatda operativ xotirada 
joylshagan bo’ladi. 
Yadro funktsiyasi 
Operatsion sistema yadrosi funktsiyalarni amalga oshirish uchun quyidagi 
dasturlarni o’z ichiga oladi: 

Uzilishlarni qayta ishlash; 

Jarayonlar ustidagi operatsiyalar; 

Jarayonlarni sinxronlash; 

Jarayonlar aro o’zaro harakatlarni tashkillashtirish; 

Kiritish-chiqarish operatsiyalarni qo’llash; 

Fayl sistemalari ishini qo’llash; 

Protseduralarga murojaat qilishda kiritish-chiqarish mexanizmlarini 
qo’llash. 
Ierarxik yondoshuv asosida operatsion sistemalarni loyihalash jarayonlari 
quyidagicha ifodalanadi. Ierarxiya asosida kompyuter apparaturasi, ya’ni
«toza mashina». Keyingi bosqichda yadroning turli funktsiyalari joylashgan 

---

8 
bo’lib, uning yordamida kompyuter «kengaygan mashina» holiga aylanadi. 
Yadro yordamida amalga oshiriluvchi qo’shimcha funktsiyalarni 
primitivlar 
(
primitives
) deb ataymiz. Yadro ustida operatsion sistemaning turli 
jarayonlari ierarxiyasi joylashgan.
 
OSdan foydalanish rejimlari: 
Bir programmali rejim va kvant rejim mavjud. Kvant rejimda EHM dan 1 
nechta foydalanuvchi foydalanadi, har bir foydalanuvchiga kvant vaqt 
ajratiladi. Kvant sekundning kichik ulushi. Protsessor kvant vaqt ichida 1 ta 
masala bilan shug’ullanadi . Agar uni ishlab ulgurmasa masalani navbatga 
qo’yib, keyingi kvant vaqt ichida boshqa masala bilan shug’ullanadi. Agar 
masalani ishlab tugatsa, uni navbatdan chiqarib tashlaydi.