Va muvofiqlashtirish boshqarmasi

Sardaklarning sifatiga qo‘yiladigan talablar va ularni saqlash sharoitlari
Sardaklarning sifati quyuq-suyuqlikdagi rangi, mazasi, xushxo‘rligiga qarab aniqlanadi. Issiq unli sardaklar o‘ziga xos rangda (oq yoki qizg‘ish), nordon qaymoqqa o‘xshash quyu- qlikda, mushtlashgan un qumoqlaridan, ezilmagan sabzavot- lardan xoli bo'lishi, qoshiqqa yuqadigan darajadagi ko'rinishga ega bo‘lishi mumkin. Quyuq sardak esa yopishqoq (ilashimli) manniy yormasi bo‘tqasiga o‘xshash ko'rinishga ega bo‘lishi kerak.
Sardak tayyorlashda ishlatiladigan sabzavotlar mayda va tartibli qilib bir xil to‘g‘ralgan, teng taqsimlangan, ezilib ket- magan bo‘lishi lozim.
Sardaklarning rangi ularning turlariga xos ko‘rinishda bo‘ladi. Qizil sardaklar — och qizil rangdan to‘q qizil ranggacha, och sardaklar — oq rangdan och sariq ranggacha, tomat sardagi esa qizil pushti ranggacha, tomatli nordon qaymoq sardagi, qo‘ziqorin sardagi qo‘ng‘ir, tomatli marinad — qizg‘ish, mayo- nez sarg‘ish izli oq rangda bo‘lishi kerak. Sardaklarning rangi ishlatiladigan mahsulotga, ularning tayyorlanish uslubiga qarab o‘zgaradi.
Sardaklarning mazasi va hidi ulardagi sifat ko‘rsatkichining asosi hisoblanadi. Qaynatmadagi sardakka xos narsa lining tarki- bidagi go‘sht, baliq, qo‘ziqorin, jazlangan sabzavot va ziravor- larning sezilarli mazasi va xushxo‘rligidir.
NAZORAT SAVOLLARI

1. 
   Sardaklarning ovqatlanishda qanday ahamiyati bor?
   
2. 
   Sardaklar qanday guruhlarga boMinadi?
   
3. 
   Sardaklarni tayyorlashda qanday jazlangan mahsulotlar va qaynatmalar ishlatiladi?
   
4. 
   Qizil asosiy sardak qanday tayyorlanadi?
   
5. 
   Sariyog‘da tayyorlanadigan sardaklarni tayyorlash us- lubi.
   
6. 
   Shirin sardaklarni tayyorlashda nimalarga e’tibor berish kerak?
   
7. 
   Sardaklarning sifatiga va saqlanishiga qanday talablar qo‘yiladi?
   

SABZAVOTLARDAN TAYYORLANADIGAN TAOMLAR
Sabzavotli taomlarning ovqatlanishdagi ahamiyati
Sabzavotli taomlar ovqatlanishda rnuhim ahamiyatga ega. Sabzavotli taomlarda uglevodlar, mineral moddalar, darmon- dorilar, organik kislotalar, rang beruvchi, xushbo‘y hid va ta’m beruvchi moddalar mavjud. Sabzavotlardan tayyorlangan taomlar ishtaha ochishda, oshqozondan shira ajralishida, ovqat hazm qilishda, ichak faoliyatini yaxshilashda katta rol *o‘ynaydi.
Sabzavotlardan alohida iste’mol uchun taomlar yoki go‘shtli, baliqli taomlar uchun garnirlar tayyorlanadi.
Sabzavotlar qaynatib, qovurib, dimlab, duxovkada yopib pishiriladi. Sabzavotlardan sifatli taomlar tayyorlash uchun quyidagilarga amal qilish zarur:

1. 
   Archilgan sabzavotlarni uzoq vaqt suvda saqlamaslik kerak, chunki uning tarkibidagi mineral moddalar, С darmondorisi erib, suvga chiqib ketadi.
   
2. 
   Sabzavotlarni pishirishda ularning tabiiy ranglari saqlanib qolinishiga ahamiyat berish kerak. Masalan, sabzavotlar sha- raqlab qaynayotgan suvgasolinsa, ular o‘z rangini saqlab qoladi. Lavlagining yorqin qizil rangini saqlash uchun sirka bilan dim- lanadi. Sabzavotlarning sariq, qizil rangi karatinoidlarning pig- mentlariga bog'liq bo‘lib, ular suvda erimaydi, yog‘da yaxshi eriydi va yog‘ga ham to‘q sariq yoki qizg‘ish rang beradi.
   
3. 
   No‘xat, lavlagi, sabzi tuzsiz suvda pishiriladi, chunki no‘xat tuzli muhitda qattiq bo‘lib pishadi, sabzi va lavlagining sifati buziladi.
   
4. 
   Sabzavotlarni ichi sirlanmagan, zanglaydigan yoki mis idishlarda qaynatish mumkin emas.
   

Pishirish jarayonida sabzavotning hujayralari tarkibidagi protopektin moddasi qaynoq suvda eriydigan pektin moddasiga aylanishi natijasida sabzavot yumshaydi. Har xi! sabzavotlar­ning yumshashi protopektinning qattiq-yumshoqligiga bog‘liq.