V. V. Mayskiy

12.2.3.
“ATIPIK” ANTIDEPRESSANTLAR.
Mirtazapin
noradrenergik va serotonergik sinapslarda presinaptik 
a
2
-adrenergik 
retseptorlarini bloklaydi, serotonin va noradrenalin ajralishini kuchaytiradi. 
Nomifeshin
noradrenalin va dofaminni qayta tutilishini kamaytiradi. 
Venlafaksin 
noradrenalin va serotoninni neyronlar tomonidan qayta soʻrilishini kamaytradi, 
ammo trisiklik antidepressantlardan farqli oʻlaroq, u M-xolinergik retseptorlar, 
a
1
-adrenergik 
retseptorlari va gistamin H
1
-retseptorlarini ingibirlamaydi. 
Nefazodon
serotoninni neyronlar tomonidan qayta soʻrilishini oz miqdorda kamaytiradi, 
presinaptik 5-HT
1
retseptorlarini ingibirlashi sababli serotonin ajralishini oshiradi. 
12.3.
 
LITIY TUZLARI. 
Litiy tuzlari, xususan, litiy karbonat, maniakal holatlarda juda samarali boʻlib, ular yuqori 
darajadagi, ammo nooʻrin va samarasiz faoliyat, noadekvat entuziazm, fikr va gʻoyalarni tez 
oʻzgarishi, gʻayrioddiy takabburlik va fikrlashni buzilishlari bilan namoyon boʻladi. Bu 
holat, xususan, maniakal-depressiv psixozning maniakal fazasiga xos boʻlib, unda maniakal 
qoʻzgʻalishni davrlari depressiya bilan almashadi. 
Maniakal-depressiv psixozni maniakal va depressiv fazalari bir-biriga bogʻliq boʻlganligi 
sababli, litiy karbonatni muntazam ravishda qabul qilinishi, manik qoʻzgʻalishni 
susaytirishdan tashqari, depressiv fazani namoyon boʻlishini kamaytiradi. 
Litiy tuzlarini ta‘sir qilish mexanizmi Li
+
ning neyronlarda ushlanib qolish qobiliyati bilan 
bogʻliq (Na
+
dan farqli oʻlaroq, u Na
+
, K
+
-ATFaza bilan ajralib chiqmaydi) va inozitol-1,4,5-
trifosfat hosil boʻlishini buzadi. 
Li
+
markaziy asab tizimida noradrenalin va dofaminni ajralishini ingibirlaydi, noradrenalin 
va serotoninni neyronlar tomonidan qayta tutilishini oshiradi. 

---

178 
Manbaa:
@pharma_baza