V. V. Mayskiy

risperidon, ketiapin
psixiatriya amaliyotda qoʻllaniladi. 
12.2. Antidepressantlar. 
Antidepressantlarning asosiy xususiyati depressiya belgilarini bartaraf etish hisoblanadi, 
ya‘ni ruhiy kasallik, depressiya, gʻamgin kayfiyat, umidsizlik, oʻz-oʻzini kamsitish gʻoyalari, 
oʻzini holatini notoʻgʻri salbiy baholash, oʻz joniga qasd qilish niyatlari bilan namoyon 
boʻladi.
Antidepressantlardan muntazam foydalanish bilan depressiya holatini kamaytiradi, ammo 
terapevtik ta‘sir odatda 2-3 haftadan keyin namoyon boʻladi. Ba‘zi antidepressantlar 
(xususan, MAO ingibitorlari), shuningdek, tormozlanish, apatiyani bartaraf etishga yordam 
beruvchi psixostimulyator ta‘sirga ega. Boshqa dorilar (masalan, amitriptilin), antidepressant 
ta‘sir bilan birga, qoʻzgʻalgan depressiyalarda foydali sedativ ta‘sir koʻrsatadi. 
1960-1970-yillarda tibbiy amaliyotda trisiklik antidepressantlar (
imipramine
, 
amitriptilin
va boshqalar) serotonin va noradrenalinning neyronal qayta yutilishini buzadi. Ushbu dorilar 
depressiyaning alomatlarini samarali ravishda kamaytiradi, ammo M-xolinobloklovchi 
xususiyatlariga ega, α
-
adrenoretseptorlarni bloklaydi, kardiotoksik ta‘sirga ega boʻlishi 
mumkin. 
Antidepressantlar keyinchalik monoaminoksidaza ingibitorlar (MAO) guruhi paydo boʻldi: 
nialamid, fenelzin, tranilsipromin
, ulardan foydalanganda parhezga rioya qilish biroz 
qiyinchilik tugʻdiradi (tiramin oʻz ichiga olgan mahsulotlar bilan birgalikda bu preparatlar 
gipertenziv krizisga olib keladi). MAO-A ingibitorlaridan (
moklobemid
) foydalanish, 
oziqlanish xarakteriga koʻp bogʻliq emas. Serotoninning (
fluoksetin
va boshqalar) yoki 
noradrenalinning (
maprotilin
) neyronal ushlanishini selektiv tarzda buzadigan antidepres-
santlarning nojoʻya ta‘siri juda kam.
Soʻnggi yillarda antidepressantlarning boshqacha mexanizm ta‘siri paydo boʻldi. Ular 
koʻpincha ―atipik‖ antidepressantlar deb ataladi -