V. V. Mayskiy

7)
α-Adrenobloklovchi ta’sir.
Xlorpromazin α-adrenoreseptorlarni bloklaydi, bu qon tomir-
larining kengayishiga va qon bosimining pasayishiga olib keladi. Boshqa adrenoblokatorlar 
singari, xlorpromazin ham ortostatik gipotenziyaga olib kelishi mumkin. 
8)
M-xolinobloklovchi ta’sir.
Xlorpromazin M-xolinoretseptorlarni bloklaydi va bronxial, 
oshqozon bezlarining sekretsiyasini kamaytiradi, oshqozon-ichak yoʻllari harakatini 
susaytiradi. 
Xlorpromazindan foydalanish uchun koʻrsatmalar
: shizofreniya va boshqa psixozlar, oʻtkir 
gallyutsinatsiya alaxlash sindromlar, oʻtkir psixomotor qoʻzgʻalishni bartaraf etish uchun,
tashvish, qoʻrquv, hissiy stressga qoʻllaniladi. 

---

173 
Manbaa:
@pharma_baza
Xlorpromazin shizofreniyani ijobiy simptomlarini samarali kamaytiradi – alaxlash, 
gallyutsinatsiyalar va salbiy simptomlarga kam ta‘sir koʻrsatadi-intellektual darajani va 
hissiy reaksiyani pasaytiradi, ijtimoiy aloqalar va qiziqishning susayishi. 
Preparat per os yoki mushak orasiga yuboriladi 2-5 ml 0,5% prokain eritmasida eritgan 
holda. (xlorpromazin ta‘sirlantirish xususiyatlarga ega) 
Xlorpromazinning nojoʻya ta’siri: 
• ekstrapiramidal kasalliklar (
dori parkinsonizmi
): neostriatum D
2
retseptorlari blokadasi 
bilan bogʻliq. 
• oʻtkir distoniya (diskineziya) - mushaklarning spastik qisqarishi va til, yuz, boʻyinning 
noodatiy harakati. 
• akatiziya-vosita tashvishlari; 
• tardiv (kechiktirilgan) diskineziya – yuz, lablar, tananing. oyoqlarning (davolashnishdan 
keyingi yillarda) majburiy xoreyasimon harakati; tardiv diskineziya striatum D
2
retseptorlar 
sezuvchanligini ortishi bilan bogʻliq; 
• neyroleptik yomonsifatli sindrom – skelet mushaklarining tonusini oshishi, gipertermiya, 
qon bosimining oʻzgarishi, taxikardiya, es-hushning chalkashliklari. 
• boshqa nojoʻya ta‘siri: apatiya, aemotsiyalik, uyquchanlik, dezorientatsiya, akkomodatsiya 
buzilishi, ogʻiz qurishi, siydik tutilishi, konstipatsiya, qon bosimining pasayishi, bosh 
aylanishi, ortostatik gipotenziya, jigar funktsiyasi buzilishi, galaktoreya, amenoreya, 
impotensiya, teri fotosensibizatsiyasi, kontakt dermatit, tana vaznining oshishi;
qon tizimining oʻzgarishlari mumkin: leykopeniya, anemiya, trombotsitopeniya.
Trifluoperazin 
(triftazin) xlorpromazindan katta antipsixotik faollik, kamroq sedativ ta‘sir 
yuzaga keltirishi bilan farq qiladi; yanada sezilarli dori parkinsonizmini keltirib chiqaradi. 
Tioridazin
(sonapaks) xlorpromazinga nisbatan antipsixotik va sedativ sifatida kamroq 
faoldir; kamroq darajada ekstrapiramidal oʻzgarishlarga olib keladi.