V. S. Xan Koreya tarixi обязательный экзем пляр

2 §.  So'nggi  C hoson 
2 .1 .  X V II -  X V III  a s r la r
M an ju rlar b o s q in i 
Im jin  u ru s h i  K oreya  h u d u d i  x o n av ay -
ro n  b o 'lish ig a   olib  keldi:  k o 'p la b   sh a h a r 
va  q ish lo q la r  v a y ro n  b o 'ld i,  aholi  soni  sezilarli  d a ra ja d a   k a m a y d i, 
ek in   m a y d o n la ri  q isq a rd i,  h u n a rm a n d c h ilik   h a m   in q iro z g a   y u z  
tu td i.  S oliqlar  tu s h u m i  a rm iy a n i  saq lab   tu ris h   u c h u n   yetarli  em as 
edi. M ark aziy  h o k im iy a tn in g  zaiflash u v i n atijasid a y e r egaligi yan a 
y irik   a m a ld o rla r  q o 'lig a  o 'td i,  b u   h o la t  u la rg a   q arsh i  d e h q o n la r 
q o 'z g 'o lo n la rig a   sab a b   b o 'ld i.  S hu  b ilan   b irg a,  p a rtiy a la rn in g   ho- 
k im iy a t u c h u n   o 'z a ro   k u ra sh la ri  h a m   avj  oldi.  B u larn in g   b arch asi 
tash q i b o sq in  o ld id a  K oreyani  zaif qilib k o 'rsa ta y o tg a n  edi.
XVI  asr  o x irid a  M a n ju riy a d a   N u rx a ch i  b o sh c h ilig id a g i  chjurc- 
hjen n o m li  ta rq o q  k o 'c h m a n c h i  q ab ilalar b irla sh g a n .  1616 yili  u la r 
S o 'n g g i  Sin  d a v la ti  tu z ilg a n lig in i  e'lo n   qildi  (m a z k u r  d a v r d a n  
b o sh lab   ch ju rch jen lar  m a n ju rla r  d eb   atala  b o sh lag an ),  1618  y ild a 
esa y a n g i tash k il  e tilg a n  m a m la k a t M in  im p eriy asig a  q arsh i  u ru s h  
b o sh lay d i.
V an  Sonjo  v a fo tid a n   keyin,  1608  y ild a  ta x tg a   o 'tirg a n   u n in g  
o 'g 'li  K v a n x e -g u n   (u n in g   o rtid a   "K atta  sh im o liy   p a rtiy a "   tu rg a n ) 
b etaraflik   siy o satin i  olib  borib ,  u ru s h a y o tg a n   h a r  ikki  to m o n g a  
c h a p   b e rish g a   h a ra k a t  q ilgan.  M inlar  1619  yil  K oreyaga  q arsh i 
h a rb iy  h a ra k a tla rin i  b o sh la y d i  va u la rg a   13  m in g   a s k a r y o rd a m g a  
keladi. S h u n g a   q a ra m a sd a n ,  u la rg a  q a rsh ilik  k o 'rsa tm a s lik  h a q id a  
k o 'rsa tm a   b erilib,  m a b o d o   m a n ju rla r  taslim   b o 'lsa ,  u la rn i  asirg a 
olishni  re ja la sh tirg a n   edi,  lekin  F uche  u c h u n   b o 'lg a n  ja n g d a   M in 
q o 'sh in la ri to r-m o r etilgan.

---

8 0
VI  B ob.  C h O S O N   S U L O L A S I.  2  §. S o 'n g g i  C h o s o n
Biroq,  1623 yil K v a n x e -g u n  " g 'a rb "  ta ra fd o rla ri g u ru h i to m o n i­
d a n  o 'z  jo y id an  siljitildi,  u n in g  o 'r n ig a  tax tg a  v an  Injo (1623-1649) 
ni  o 'tq a z is h d i.  G 'a rb lik la rn in g   ta sh q i  siy o sati  M in  to m o n id a   edi. 
M a n ju rla r o rq a sid a   M in d a v la ti k ab i ittifo q ch isi b o 'lg a n  m a m la k a t 
h u d u d ig a   q a rsh i  u ru s h   b o sh la sh g a  ja z m  e ta o lm ag an lar.  S h u n in g  
u c h u n   1627  y iln in g   b o s h id a   u la rn in g   30  m in g lik   a rm iy a si  K ore­
yag a  b o stirib   k ird i.  Van  Injo  sa ro y   ah li  b ila n   K a n x v a d o   o ro lig a 
y a sh irin d i.  M a m la k a t  b o 'y la b   h a ra k a tla n a y o tg a n   m a n ju rla r  xalq- 
n in g  q a rsh ilig ig a  d u c h   keldi. O 's h a  y iln in g  b a h o rid a   m a m la k a tla r 
o 'r ta s id a  " d o 's tlik "  b itim i im z o la n d i va  b itim g a  k o 'r a  K oreya  vas- 
salg a  a y la n d i.  Bu  h o la t  m a m la k a td a   jid d iy   n o ro z ilik la rg a   sabab 
b o 'ld i.
1636 yil  N u rx a c h in in g  o 'g 'li A b ax ay  y an g i  Sin im p e riy a si  tu z il­
g an lig in i  e 'lo n   qildi  va  K o rey ad an   v assal  sifatid ag i  to b elik n i  talab  
qildi.  M a m la k a td a   " g 'a rb lik la r" n in g  tash q i siy o satig a  q a rsh i n o ro - 
zilik lar  k u c h a y d i  va  v an   Injo  u la rd a n   ajralg an lik la rin i  e 'lo n   qilib, 
m a n ju rla r elchisini  q a b u l  q ilish d a n   b o sh   to rtd i.  Shu  y iln in g   o 'z id a  
m a n ju rla rn in g   100  m in g lik   q o 'sh in i  K oreyaga  b o stirib   kird i.  Seul 
e g a lla n g a n id a n   s o 'n g   u la r  van  Injo  y a sh irin g a n   to g 'd a g i  N a m x a n  
qal'asin i q u rsh a b   olishdi.  1637 y iln in g  b o sh id a  v an  taslim  b o 'ld i va 
S inning vassalligini  tan  oldi.