“Uzacademia” scientific-methodical journal

“UzACADEMIA” scientific-methodical journal
18 
www.academiascience.uz
chiqarmasdan yonma-yon shunday joylashtirishlari kerak. Kvadrat hosil bo‘lishi 
shart. Lekin o‘qituvchi shakllarni aralashtirib konvertlarni tarqatishi kerak bo‘ladi. 
Konvertdagi shakllardan esa kvadrat hosil bo‘lmaydi. O‘quvchilar bir necha daqiqa 
ko‘rishlari kerak bo‘ladi. Kvadrat yig‘a olmaganlariga ishonch hosil qilganlaridan 
so‘ng ikkinchi vazifa topshiriladi. Ya‘ni guruhlarda o‘zaro shakllarni almashish bilan 
o‘lchamlarni bir xil bo‘lgan 3ta kvadratni hosil qilishlari kerak bo‘ladi. Eslatma. Agar 
guruhda o‘quvchilar soni 4 ta bo‘lsa, demak, 4 ta kvadratni yig‘ishlari kerak. O‘z 
navbatida konvertlar ichidagi shakllar soni va tuzilishi o‘qituvchi tomonidan oldindan 
tayyorlab qo‘yiladi. Odobnoma, mehnat, kasbga yo‘naltirish darslarida ―Hunari bor – 
unari bor‖ mavzusi. Bu jarayonda doirani yig‘ish orqali alohida bir kasb-hunarga oi 
rasmlar paydo bo‘ladi. Bu tarqatma materiallar har bir doira bo‘laklari har bir 
o‘quvchiga alohida konvertlarga solinadi va har bir guruhda 4 tadan bir xildagi doira 
4 xil ko‘rinishda hosil bo‘ladi. Darsga qo‘yilgan maqsadga qarab savol-javob 
o‘tkaziladi. 
Masalan: 
-Doiralaringizda qaysi kasb egalari ko‘rsatilgan? 
- Ahamiyat beringchi, ular nima qilyaptilar? 
-Sinf xonasini kuzating, unda kasb-hunar egalari tayyorlagan jihozlar bormi? 
-Duradgor nima yasagan? Hunarmand-chi? 
-Chevar nima tikkan? 
-Haydovchiga qanday yordam ko‘rsatish mumkin? 
-Sizning oilangizda shu kasb egalari bormi? (Qo‘shnilaringizda-chi?) 
-Siz qaysi hunarni egallashni xohlar edingiz? Nima uchun? 
-Bu hunarlarni egallash uchun qaerlarda o‘qish kerak? 
-Nima deb o‘ylaysiz qiz va o‘g‘il bolalar uchun alohida hunarlar bormi? Qanday 
nima uchun? 
-Keling bir faraz qilib ko‘ramiz. 10 yildan keyin bu kasb egalari qanday 
asboblardan foydalanishmaydi. 50 yildan keyinchi? 
-Sizningcha 
hunarmand duradgor yoki chevarning ishlarini to‘liq 
kompyuterlashtirish mumkinmi? Nima uchun? 
U ―Kim qaerda‖ usulidan maqsad o‘quvchilarda o‘zaro hurmat, bir-biriga 
yordam hissini, ma‘suliyatini shakllantirish noqulay vaziyatdan chiqib ketish 
yo‘llarini topish, darsda olingan ma‘lum bilim va malakalarini sinab ko‘rish, 
gapirmasdan muammolarni xal qilish yo‘llarini o‘rgatish. ―Kim qaerda‖ usuli barcha 
fanlarda qo‘llanishi mumkin. Bunday o‘quvchilar 30-40 nafarni tashkil etsa ettirgan 
joylarda 20-25 nafarni tashkil qilsa doska oldida doira shaklida turib olib bajarsa ham 
bo‘ladi. Buning uchun hamma o‘quvchilar ko‘zlarini yumib turadilar. O‘qituvchi 
o‘quvchilarning har birini orqasiga ma‘lum bir yozuvlarni yopishtirib qo‘yadi. Ushbu 

---

“ILM-FAN VA TA’LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR” 
MAVZUSIDAGI 23-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI