“Uzacademia” scientific-methodical journal

“UzACADEMIA” scientific-methodical journal
19 
www.academiascience.uz
yozuvlarni umumlashtiruvchi so‘zlar xona devorlariga ilib qo‘yiladi. Ana endi 
o‘quvchilar gapirmasdan o‘zlarining orqalariga qanday yozuv ilinganligini bilmasdan 
21-xonaning qaysidir tomonidan o‘ziga joy topishi kerak bo‘ladi. Bu vazifani bajarish 
o‘zi uchun juda mushkul, biroq bir-biriga yordam berishi mumkin. Gapirmasdan 
sinfdoshining orqasidagi yozuvni o‘qib qo‘lidan yetaklab kerakli tomonga olib boradi 
va o‘z navbatida unga ham yordam beradi. Shunday qilib, o‘quvchilar o‘zlarining 
joylarini topishlari kerak. Hamma o‘z joyini topib oladi degan xulosaga kelingach, 
navbatma-navbat tomonlar tekshirib chiqiladi. Agar noto‘g‘ri turganlar bo‘lsa nima 
uchun noto‘g‘riligi va uning qaerda bo‘lish kerakligi aniqlanadi.
Xulosa o`rnida shuni aytish mumkinki, dars mashg`ulotlarda innovatsion 
texnologiyalardan to`g`ri foydalanishimiz o`quvchilarni yanada qiziqishiga, mantiqiy 
hamda mustaqil fikr yuritishiga yordam beradi. O`quvchilar o`rtasida ijobiy 
munosabatni ham shakllantiradi.

---

“ILM-FAN VA TA’LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR” 
MAVZUSIDAGI 23-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI
“UzACADEMIA” scientific-methodical journal
20 
www.academiascience.uz
O„QUVCHILARNI XALQARO BAHOLASH TADQIQOTLARIGA 
TAYYORLASHDA MATEMATIK SAVODXONLIKNI RIVOJLANTIRISH 
YO`LLARI
Ibragimova Nafisa Gʻiyosiddinovna, 
Kozimjonova Nargiza Abdumalikovna, 
Oʻralova Nigora Aqrabjonovna 
Namangan viloyat, Norin tumani 33-maktab o`qituvchilari 
Umumta‘lim maktablarida so‗nggi yillarda o‗z-o‗zidan o‗quvchilarimizning 
darslarga qiziqish xususiyatini oshirish va o‗qituvchilarning har tomonlama ta‘lim- 
tarbiyaga e‘tiborni kuchaytirish yanada talab etib kelinmoqda.
Yuqoridagi talablarning ta‘lim tizimi uchun juda muhim ekanligi, aksariyat 
xorijiy davlatlardagi kabi ta‘lim va fan sohalari rivojlanishini baholash va monitoring 
qilish orqali ta‘lim sifatini oshirishga qaratilgan ilg‗or tajribalarni sohaga jalb qilish 
kerakligini anglatadi. Ta‘lim sifati va samaradorligini oshirish yo‗lida xorijiy ilg‗or 
tajribalarni o‗rganish, xalqaro standartlar talablarining joriy etilishi muhim 
ahamiyatga ega.
Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 8-dekabrdagi ―Xalq 
taʼlimi tizimida taʼlim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish 
chora-tadbirlari toʻgʻrisida‖gi qarori asosida PIRLS, TIMSS, PISA va TALIS xalqaro 
tadqiqotlarini Oʻzbekistonda joriy etilishi belgilab qoʻyilgan boʻlib, mazkur 
tadqiqotlarni joriy etish maqsadida Taʼlim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi 
huzurida Taʼlim sifatini baholash boʻyicha xalqaro tadqiqotlarni amalga oshirish 
milliy markazi tashkil etilgan bo‗lib, bizni o‗quvchilarimizni qatnashishidan maqsad 
testlarni o‗tkazish yoki testga tayyorlash emas, o‗quvchilarimizda XXI asr 
ko‗nikmalarini shakllantirish, raqobatbardosh kadrlarni tayyorlash uchun mustahkam 
zamin yaratish hisoblanadi.
Mazkur xalqaro baholash dasturlarida ishtirok etish uchun nafaqat intellekt 
jihatdan, balki o‗quvchilarni psixologik jihatdan tayyorlash ham muhim ahamiyatga 
ega. Boshlang‗ich sinf matematika darslari o‗quvchilarni divergent tafakkurini 
rivojlantirishda asosiy o‗rin egallaydi.
Matematika darslarida o‗quvchilarni tanqidiy, kreativ, mantiqiy fikrlash 
jarayonlarini rivojlantirishda misol va masalalarning o‗rni katta. Qachonki o‗qituvchi 
tomonidan faqat darslikda emas, balki turli xil qiziqarli misol va masalalarni har xil 
usulda yechish yo‗llarini tushuntirib borishlari ham o‗quvchilarda tafakkur 
jarayonlarini rivojlantirishga yordam beradi.
Biz quyida shunday misol va masalalarni ko‗rib chiqamiz.

---

“ILM-FAN VA TA’LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR” 
MAVZUSIDAGI 23-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI