Uygur, qaqauz, quzey

Qavril Arkadi oğlu Qaydarcı 
(02.09.1937, indiki Moldova 
Respublikası Qaqauz Yeri MV Kaul rayonunun Kırbaalı kəndi,
- 14.02.1998, Kırbaalı). Ədəbiyyata şeirlə gələn Qavril Qay- 
darcının ilk kitabı 1972-ci ildə çap olunmuşdur. “Ana tarafım” 
adlandırdığı kitaba şair lirik və ictimai-siyasi məzmunlu şeirlə- 
rini toplamışdır. Onun poetik yaradıcılığından söz açanlar ru- 
mın şairi Mixay Emineskydan (1850-1989) təsirləndiyini ya- 
zırlar. Şair “Kaaviysin can” şeirində yazır:
Ateş, kızqın Bucak yolu,
Yaker-yok kurtuluş...
Daa boyunda meşä boylu,
Bir sık gölgä sermiş....
Kaaviysin sän, kaviyim bän,- 
Zor kırmaa bizi,
Küvedimiz bak toprakdan,
Ana topraan teri......
Qavril Qaydarcı insanları barışa, əmin-amanlığa, dincliyə, 
qardaşlığa çağıran misraları ilə daha çox yadda qalmışdır. 
Onun savaşa nifirət aşılayan “Eski okoplar” şeiri qaqauz mək- 
təblilərinin toplantılarda, bayramlarda çox söylədikləri şeirlər- 
dəndir.
Dunay çayına müraciətlə yazdığı “Tuna, Tuna..” şeirində 
deyir:
Türkülü düzlükça Kara denizä 
Tuna durmamayca aktarer dalga.
...Kardaş halklar, mutlak Tuna boyundan 
Katlayarlar, ortak, şanı eveldän!...

---

Şairin əsərlərində torpaq, ana vətən mövzusu aparıcıdır. 
Xalqının 20-ci yüzildə çəkdiyi əziyyətləri, məhrumiyyətləri 
poetik dillə qələmə almaqla gələcək nəsilləri bu acıları unut- 
mamağa çağırır. “Ay Bucaam, Bucaam” şeirində yazır:
Ay Bucaam, Bucaam,
Zavallı Bucaam.
Ne pek suuk tenin,
Ne pek kıt kucaan!
Evellär haksız 
Sän emärdin ter 
Dedelär susuz 
Aktarardı yer.
Evellär engin 
Meralarında 
Bilmäzdin rengi,
Pelindän karä.
Ay Bucaam, Bucaam 
Türkülü cömert!
Ne dolmuş kucaan 
Çok renkli demet!....