Uy-joy huquqi

N azorat savollari
1. Xususiy uy-joy mulkdorlarining shirkali tushunchasi va uning o'ziga xos
xttsusiyailarini la/siflang.
2. Xususiy u y-joy nitilkdorlarining shirkttlini tashkil eiish va ro'yxaldan
o ‘tkazish tartibi qanday?
3. Xusttsiy tty-joy mulkdorlarining shirkatining ustavini izohlang.
4. Xususiy uy-joy mttlkdorlari shirkatining hnquq va majhuriyallari nimalardan
ihorat?
5. Xususiy tty-joy mulkdorlari shirkaliga a'zolik tartibi qanday?
6. Xusitsiy uy-jov mttlkdorlari shirkatining mol-mttlki maqomini ochib hering
7 . 
Xususiy uy-jay mttikdorlarining shirkat m ol-mulkini boshqarish tartihi
q a n d a y?
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

XI BOB
TURARJOYLAR HAQINI, UY-JOYNI SAQLASH
XARAJATLARINI VA KOM M UNAL XIZMATLAR
HAQINI T O ‘LASH
11.1. Turaiioylar haqini toia sh
M unitsipal, idoraviy uy-joy fondi uylaridagi turarjoyga 
toianadigan haq miqdori turarjoyni ijaraga beruvchi va ijaraga 
oluvchi o'rtasida luziiadigan ijaraga berish shartnomasida belgilab 
qo‘yiladi. FKning 6 1 1-moddasiga ko‘ra, uy-joy ijarasi shartnomasi 
b o 'y ich a ijaraga oluvchi tom o n id an to ‘lanadigan ijara haqi 
shartnom aning m uhim shartlaridan hisoblanadi. M unitsipal, 
idoraviy uy-joy fondi uylaridagi turarjoyga to‘lanadigan ijara haqi 
miqdori turarjoyni ijaraga beruvchi va ijaraga oluvchi o‘rtasida 
tuziladigan ijaraga berish sh artn o m asid a belgilab qo'yiladi. 
Binobarin, ijaraga beruvchi ijara haqini shartnomaviy munosabatlar 
doirasidan tashqari bir tomonlama ravishda belgilashga haqli emas. 
ljara haqi miqdori to'g'risidagi shart ijara shartnomasida albatta 
helgilab qo'yilishi shan.
Ijara haqi miqdori muayyan mezonlar asosida belgilanishi lozim. 
Shu sababli ham qonunda m unitsipal, idoraviy uy-joy fondi 
uylaridagi turarjoyni ijaraga berish shartnomasi bo‘yichft to ‘lana- 
digan haq miqdori uyni saqlash, saqlash harakallarini umumiy 
foydalanishdagi m ol-m ulkni (lift, podyezdlar, tom, shaxtalar. 
y erto ‘lalar, cherdak va h.k.) saqlash xarajatlarining 
0
‘rnini 
qoplashni ta'm inlaydigan, ijaraga beruvchi tom onidan turarjoy 
umumiy maydonining bir kvadrat metri hisobida belgilangan 
stavkalardan kelib chiqib belgilanadi.
M a'lumki, uy-joylar vaqt o ‘tishi bilan foydalanish jarayonida 
eskiradi, nuraydi. Shu sababli ham mulkdor uni tiklash (amorti- 
zatsiya) xarajatlarini qilishga majbur Aks holda, uy-joy, bino 
muayyan vaqt o ‘tgach m utlaqo yaroqsiz holga kelib qolishi 
mumkin Tiklash xarajatlari doimiy ravishda ajratilib va to'planib 
borishi bunga yo‘l qo'ymaydi. ushbu mab]ag‘lar hisobidan uy- 
joylar kapital ta'mirlanadi.
2 6 7
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Munitsipa! va idoraviy uy-joy fondining mulkdorlari o‘zlariga 
qarashli turaijoylami ijaraga herishdan muayyan foydalanisnni 
ham nazarda tuladiiar.
B ozor m u n o sab atlari sh a ro tid a u y -jo y fo n d in i tiklash 
(amortizatsiya) ajratmalari ham da ijaraga beruvchining normativ 
foydasi zaruriy qism lar sifatida turarjoy ijara haqi tarkibiga 
kiradi.
Davlatga qarashli uy-joy fondining xizmat turaijoyini ijaraga 
oluvchi undan xizmat turarjoyining maqsadiga va shartnom a 
sh artlarig a muvofiq foydalanishi, turarjoyga va kom m unal 
xizmatlarga to'lovlarni har oyda, o ‘tgan oydan keyingi oyning 
o ‘ninchi kunidan kechiktirmay to'lashi lozim. ToMov muddati 
kechiktirilgan har bir kun uchun 0,1 foiz m iqdorda, biroq, 
to'Iovning kechiktirilgan summasidan 50 foizdan oniq bo'lmagan 
penya undiriladi.
Turaijoy va kommunal xizmatlar uchun to'lovlar tijorat banki 
muassasalari yoki to'lov qabul qilish kassalari orqali amalga 
oshiriladi. (O'zbekiston Respublikasi Vazirlar M ahkamasining 
27.01.2000-yildagi 24-sonli qaroriga 1-ilova «Xizmat joylari berish 
tartibi to ‘g‘risidagi nizomning 15-bandi»).
Aniq maqsadli kommunal uy-joy turarjoylari uchun tashlana- 
digan haq miqdorining tarkibiga quyidagi xarajatlar kiradi:
a) uyga qarash xarajatlari;
b) uyga xizmat ko‘rsatish xarajatlari;
d) uyni ta ’mirlash xarajatlari.
M unitsipal, idoraviy uy-joy fondi uylaridagi turarjoyni ijara 
berish shartnom asi ho 'y ich a t o ‘lanadigan haq m iqdoriarini 
tashkil etuvchi tarkibiy qismlardan farqli ravishda bunda ijaraga 
beruvchi ijara shartnom asidan foyda (darom ad) olish nazarda 
lutilm agan
Turarjoyni ijaraga oluvchi turarjoy ijara haqini har oyda 
yashalgan keyingi oyning o‘ninchi kunidan kechiktirmay to ‘lash 
sh art (m asalan, ijarachi yanvar oyi u c h u n ijara haqini 10 
fevralgacha to ‘lashi lozim). ljara haqini lo‘lash muddatlariga rioya 
qilmaslik (kechiktirish) uchun kechiktirilgan m uddat bo'yicha 
penya to'lanadi. Penya miqdori tegishli qonun hujjatlarida belgilab 
qo'yildi.
2 6 8
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Aniq maqsadli kommunal uy-joy fondining turarjoyi uchun 
haq O 'zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi tom onidan 
belgilangan tartibda olinaui. Binobi-rin, ijaraga beruvclii ljara haqini 
olish tartibini belgilashga haqli emas.
Yotoqxonalarda yashaganlik uchun haq 0 ‘zbekiston Res- 
publikasi Vazirlar Mahkamasi tom onidan belgilangan tartibda 
olinadi.
Yotoqxonalarda yashaganlik uchun to‘lanishi lozim bo‘lgan 
haqning miqdori 0 ‘zbekiston Repsublikasi Vazirlar Mahkamasi 
tomonidan belgilanaai.