ЎҚув адабиёти овқатланиш

Парҳез-профилактика овқатланиши

Парҳез-профилактика овқатланиши (ППО) – бу ишлаб чиқариш муҳитининг зарарли шароитларида ишловчи шахсларнинг овқатланишидир. У профилактика овқатланишини кўринишларидан биридир, чунки инсон организмининг физиологик тўсиқлари (тери, ошқозон-ичак йўллари ва юқори нафас йўлларининг шиллиқ қавати)нинг муҳофазаловчи функциясини ошириш, биотрансформация жараёнларини бошқариш ва организмдан заҳарли моддаларни чиқариб ташлаш, аъзолар ва тизимлар функцияларини нормаллаштириш, организмнинг антитоксик функциясини кучайтиришга қаратилгандир.
ППОнинг асосий вазифаси организмдаги сарфланиши ёки йўқотилиши (тер билан ёки нафас олганда) мувозанатлашган рацион билан физиологик жиҳатдан ўрни тўлмайдиган нутриентларнинг қўшимча миқдори билан таъминлаш, шунингдек, энг муҳими, ППОнинг детоксикацион йўналтирилганлиги ва унинг юқори элиминацион самарадорлиги ҳисобига касб касалланишларини алиментар профилактика қилишдан иборатдир.
ППО қоидалари ва илмий асослари экологик инқироз (ёт юклама) шароитларига комплекс алиментар мослашиш (адаптация) доирасидаги тасаввурларга ўта ўхшашдир. Ёт таъсирнинг интенсивлигига қарамай зарарли ишлаб чиқариш шароитларида экологияси нобоп ҳудудлардаги шунга ўхшаш характеристикалардан аҳамиятли даражада ошиб кетади, масалан, саноат объектларига бевосита туташиб кетган яшаш жойларида ёки табақалаштириш интенсив кетаётган ҳудудларда ППОни тадбиқ этиш ва овқатланишни оптималлаштиришнинг асосий услубий ёндошувлари умумий бўлади.
Ўзбекистон Республикаси Меҳнат Кодексига биноан қуйидагилар текин берилиши назарда тутилади:

1. 
   иссиқ нонушта;
   
2. 
   сут (ёки сут-қатиқ маҳсулотлари);
   
3. 
   витаминли дорилар.
   

ППОнинг муайян тури ишлаб чиқариш шароитларидан келиб чиққан ҳолда 3170 ҳил касб ва лавозимлар киритилган расмий тасдиқланган “Ўта зарарли меҳнат шароитларида ишлаш билан боғлиқ бўлганлиги учун текин ППО олиш ҳуқуқини берадиган касблар, лавозимлар ва ишлаб чиқаришлар рўйхати”га мувофиқ танланади.