ЎҚув адабиёти овқатланиш гигиенаси фани бўйича ўҚув қЎлланма профессор Г. И. Шайхова таҳрири остида

Стерилланган сут. Стериллаш асосан сутни узоқ муддат сақлаш мақсадида қилинади. Стериллаш бир ва икки поғонали бўлади:
Бир поғонали стериллаш 135-140 ⁰С да 2-4 секунд.
Икки поғонали стериллаш 135 ⁰С да 2 секунд, кейин совутилиб яна 65-70 ⁰С гача қиздирилади.
Буғ билан ишлов бериш. Бунинг учун сутга иситилган буғ юборилади, бунда сут 130-150 ⁰С гача қизийди. Бунда сутнинг биологик хоссалари, органолептик ҳамда физик-кимёвий кўрсаткичлари деярли ўзгармайди.


ОДАМГА СУТ ОРҚАЛИ ЎТАДИГАН КАСАЛЛИКЛАР
Сут орқали одамга сил, бруцеллёз, оқсим, кокк инфекциялари ўтади. Булардан ташқари одамга сут орқали ичак инфекциялари ҳам ўтиши мумкин.
Сил. Агар ҳайвонда касалликнинг клиник белгилари бўлмаса ва у аллергик синамага ижобий жавоб берса, бундай хайвондан олинган сутни пастерлагандан кейин ишлатиш мумкин. Агар касаллик ҳайвоннинг елинида бўлса, ундан олинган сутни истеъмол қилишга рухсат этилмайди.
Бруцеллёз. Аниқ клиник белгиларга эга бўлган ҳайвонлардан олинган 5 минут давомида қайнатилади. Клиник аллергик синама ижобий натижа берган ҳайвонлардан олинган сут пастерланади. Ҳар икки ҳолатда ҳам хўжаликлардан келтирилган сут заводларда яна қайта пастерланади.
Оқсим. Касаллик чақирувчиси фильтрланувчи вирус бўлиб, у иссиққа чидамсиздир. Агар сутни 80 ⁰С да 30 минут қиздирилса ёки 5 минут қайнатилса, у ўз фаоллигини йўқотади. Шунинг учун оқсим бўйича карантинда бўлган хўжаликларда олинган сут юқоридаги усул билан ишлов берилгандан кейин хўжаликнингўзида тарқатилади.
Мастит. Мастит билан оғриган ҳайвонлардан олинган сут ўз таркибида кўп миқдорда стрептококк ва стафилококкларни тутади. Бундай сутлар стафилококк токсикозлари сабабчиси бўлади. Шунинг учун бундай сутни истеъмол учун тарқатишга рухсат берилмайди.