Uo‘K: 53(072) kbk

5.100. 
Tarqalish 
koeffitsiyenti 
(T.k.)
 
- 
Коэффициент 
распространения – Coefficient of distribution - 
tortish tokini relslardan 
yerga sirqib o‘tish darajasini aniqlaydi. Tortish toki relslardan o‘tganda unda 
qiymati rels tarmog‘ining relslar, tutashmalar va tutashmalararo ulagich
qarshiliklaridan tashkil topgan qarshiligi 
𝑟
𝑟
ga bog‘liq bo‘lgan kuchlanish 
pasayishihosil bo‘ladi.Relslar va yer orasida potensiallar farqi yuzaga keladi, 
natijaada esa relslardan yerga sirqib o‘tuvchi 
daydi toklar
paydo bo‘ladi. 
Relslarni yerga nisbatan potensiallari va sirqish toklari qattaligi shpal, ballast 
va yer qarshiliklari bilan aniqlanuvchi o‘tish qarshiligi 
𝑟
𝑜′
ga bog‘liq bo‘ladi. 
𝑟
𝑟
va 
𝑟
𝑜′
qarshiliklar relslar uzunligi birligida hisoblanadi hamda mos 
ravishda
Ω ∙ 𝑘𝑚
−1
va 
Ω ∙ 𝑘𝑚
larda o‘lchanadi. T.k. tok va potensiallarni 
rels bo‘ylab taqsimlanishini tavsiflaydi va 
𝛼 = √𝑟
𝑟
𝑟
𝑜
′
−1
. 𝛼
qancha katta bo‘lsa, 
rels tarmog‘ining texnik holati shuncha yomon va toklar shuncha katta 
miqdorda relslardan yerga sirqib o‘tadi. 
5.101. Tegish kuchlanishi 
(T.k.)
– Напряжение прикосновения –
Touch voltage
–zanjirning bir vaqtning o‘zida inson tanasi tegib turadigan 
ikkita nuqtasi orasidagi potensiallar farqiga teng bo‘lgan kuchlanish. T.k. 
qiymati inson tanasi orqali o‘tayotgan tokning shu tana qarshiligiga 
ko‘paytmasiga teng. Himoya yerlanishlari, nollanishlari va boshqalardagi 
T.k. deganda inson tanasi govdasi turgan yerlangan uskuna asosi potensiali 
va yerlatgich potensiali orasidagi farq tushuniladi. Uskunalarda xavfli T.k. 
avariya rejimlarida yuzaga kelishi mumkin, shuning uchun ham T.k. ruxsat 
etilgan qiymatlari meyorlanadi.