Uning salomatligi

Kuchli qo‘zg‘alish, tormozlanishdan ustun bo'lgan muvozcinatsiz tip (xolerik). Bu turga kiruvchi bolalar tinib-tinchimas, serharakat, boshqalar bilan tez o‘rtoqlashib, tez urisliib qoladi- gan, arzimas narsaga yig‘lab, o‘zidan o‘zi kuladigan xususiyatga ega bo‘ladi. Bunday bolalaming zelmi yaxshi bo‘ladi-yu, ammo xulq-atvori juda murakkab bo‘lib, ulaming tarbiyasi ota-ona, o‘qituvchilar uchun ancha qiyinchilik tug‘diradi.

Kuchli, muvozcinatlashgan, harakatchan tip (sangvinik). Bu turga kiruvchi bolalar qobiliyatli, zehnli, ishchan, har bir islmi tezroq bajarishga intiladigan, atrofidagi kisliilar va o‘rtoqlariga yaxshi munosabatda bo‘ladi.

Kuchli, muvozcinatlashgan, kamharakat tip (flegmatik). Bu tur vakil lari qobiliyatli, zehnli, yuvosh bo‘ladi, har bir ishni nihoyasiga yetkazib, shoslimasdan bajaradi, xulq-atvori, atrofdagi kishilar va o‘rtoqlari bilan munosabati yaxslii bo‘ladi.

Kuchsiz, muvozanatlashmagan, tormozlanish qo‘zg‘alishdan ustun tip (melanxolik). Bu turdagi bolalar kamliarakat, ishyoqmas, qo‘rqoq, mustaqil fikrga ega bo‘lmagan, fikrlash qobiliyati past bo‘ladi.

Oliy nerv faoliyatining yuqorida ko‘rsatilgan turlari tug‘ma, ya’ni nasldan naslga berilgan bo‘ladi. Bu belgilar, asosan, bola- ning yoshlik davrlarida yaqqolroq ko‘rinadi, yoshi kattalashgan sari tashqi muhit, ota-ona, o‘qituvchilar va atrofdagi kishilaming tarbiyaviy ta’siri natijasida o‘zgaradi.
^ 1. Odam oliy nerv faoliyati turlari qanday fiziologik xususiyatlarga asoslangan?

2. 
   Xolerik turdagi bolalar qanday xulq-atvorga ega bo‘ladilar?
   
3. 
   Sangvinik turdagi bolalarning xulq-atvorini ayting.
   
4. 
   F legmatik va melanxolik turdagi bolalarning xulq-atvorini ta’riflang.
   

44. 
    §. Nutq va fikrlash