Umumiy mavzu: Fermentlarni tuzilishi, хоssalari va funktsiyalari

O
ARSaza
//
R-CH-COOH + HO-tRNK + 
Mg² + ATF
→ 
R-CH
-
C ~ O – tRNK
+
AMF+H
4
P
2
O
7
| |
NH
2
NH
2
Reaktsiyada ATF (Mg²+ kofaktor vazifasini bajaradi) energiyasi aminoatsil 
– tRNK da makroergik
 (~)
bog‘lar hosil bo‘lishida ishlatiladi, ya‘ni reaktsiyada 

---

91 
bir vaqtning o‘zida aminokislotalarning karboksil uchidan faollanishi va tRNKni
aktseptor 
qismidagi 
(SSA) 
Sitozin 
Sitozin 
Adenozinning 
erking
3¹- yo‘nalishidagi – OH gidroksil guruhiga birikadi. Hujayrada 20 ta tRNK 
emas, balki taxminan 40-60 ta bo‘ladi. Ba‘zi hollarda ayrim aminokislotalar 
uchun spetsifik bo‘lgan bir nechta tRNK dan foydalanish mumkin bo‘ladi. 
Demak, tRNK o‘zining tanigan aminokislotasini tashiydi. Har bir 
aminokislotaning 
o‘zining maxsus tRNKasi mavjud. tRNK o‘zini 
aminokislotasini tanishi, tanlashida spetsifik (ARSazalarni) fermentlarni 
ahamiyati katta. tRNK o‘ziga biriktirgan aminokislotani oddiy diffuziya yo‘li 
orqali ribosomaga tashiydi. Aminoatsil – tRNK lar ko‘rinishida ribosomaga 
kirgan aminokislotalar birin ketin bog‘lanishi natijasida oqsil yig‘ilishi amalga 
oshadi. 
9.3. II- etap - Oqsil sintezi. Translyatsiya mexanizmi 
 
Oqsil sintez bo‘lishi ya‘ni translyatsiyaning amalga oshirilishi uchun 
quyidagilar zarur: 
mRNK
– genetik matritsa sifatida. 
Aminoatsil tRNK
– mRNK matnini o‘qish va oqsil yig‘ilishida aminokis-
lotalar manbai sifatida. 
Ribosomalar
– aminokislotalarni polipeptid zanjirida ketma-ket
bog‘lanishi uchun.
GTF
– Energiya manbai sifatida ribosomalarda oqsil sintezi uchun.
F1, F2, F3
Oqsilli faktorlar – ribosomalarni m RNK ga birikishini
yengillashtirish va ribosomalarda oqsil yig‘ilishining turli bosqichlarida
yordam berish sifatida.