Umumiy mavzu: Fermentlarni tuzilishi, хоssalari va funktsiyalari

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Birinchi qadam.
Ribosomaning (rasmga qaralsin) chap qismida tRNK 
joylashgan bo‘lib, u antikodoni bilan mRNK ning kodoniga, aktseptor qismi esa 
uzayuvchi peptidga bog‘lanadi (rasmda dipeptid keltirilgan). 
Bu peptid 
peptidil-tRNK ga kirub, ribosomaning katta subbirligida joylahsgan P-qism 
bilan bog’lanadi
. Birinchi qadamda – mRNK ning ikkinchi kodoni erkin 
bo‘ladi. Erkin kodon bilan ribosomaga kirgan aminoatsil-tRNK o‘zining 
antikodoni bilan birikadi. Avval tRNK ning aminoatsil uchi ribosomaning katta 
subbirligidagi A-qismi bilan, kodon antikodonlar bilan bog‘lanib, ribosomadan 
tRNK sitoplazmaga transport qilinadi.
Bog‘lanishda GTF ning fosfat bog‘larini energiyasidan foydalaniladi. 
Elongatsiya mRNK tarkibidagi tekst o‘qib bo‘linmaguncha tugamaydi 

---

94 
Ikkinchi qadam
– Transpeptidatsiyada peptid bog‘i hosil bo‘ladi. Bu 
qadamda tRNK lar ribosomaning A qismidan aminokislotalar P qismiga 
ko‘chirilib peptid bog‘ini hosil qiladi.
Jarayon initsirlovchi N-formilmetionin qoldig‘ini tashib yurgan tRNK dan 
peptidiltransferaza 
yordamida 
A 
qismda 
joylashgan 
aminokislotaning 
aminoguruhiga ko‘chirilishi tufayli dipeptidil tRNK hosil bo‘ladi.
Uchinchi qadam
– bunda GTF energiyasi kerak bo‘ladi. Ribosomaga birikkan 
dipeptidil tRNK va mRNK bilan keyingi aminokislota qoldig‘i ham huddi 
avvalgi aminokislota qoldig‘i kabi birikadi. Har bir aminokislota o‘suvchi 
polipeptid zanjiriga birikishi uchun ikki molekula GTF energiyasi sarflanadi. 
Elongatsiya mRNK tarkibidagi tekst o‘qib bo‘linmaguncha tugamaydi.