Umumiy mavzu: Fermentlarni tuzilishi, хоssalari va funktsiyalari

 
8.4. Transkriptsiya mexanizmi
(DNKdan genetik axborotni mRNKga ko’chirilishi) 
 
Transkripsiya – genlar transkriptsiyasi – RNK ning hosil bo‘lishiga olib 
keladi. Transkriptsiyda ayrim gen va genlarning guruhi ko‘chirib yoziladi, bir 
sinf doirasidagi mexanizm ya‘ni replikatsiyada esa ona DNK to‘la kodlanadi. 
RNK ning barcha turlari ham yadroda sintezlanadi. DNK matritsasida 
kechadigan barcha sintez jarayonlar DNK da yozilgan axborot asosida amalga 
oshadi. RNK ning barcha turlari tRNK, rRNK va mRNK sintezlanishida 
asoslarning komplementar bo‘lishiga binoan DNK asoslarining tartibi RNK 
asoslarining tartibini belgilaydi. Matritsa sifatida ikki zanjirli DNK dan 
foydalaniladi. Transkriptsiya
 
mexanizmi
 -
DNKdan RNK hosil bo‘lishi.

---

87 
Transkripsiyada xromosomalarda 95 % mRNK, 5% tRNK va rRNK 
to‘g‘ri keladi.
Transkripsiya III bosqichdan iborat bo’ladi:
1. Initsiatsiya ( boshlanishi) 
2. Elongatsiya ( davom etishi yoki cho‘zilishi) 
3. Terminatsiya (tugashi) 
 
RNK sintezi ya’ni transkripsiya uchun quyidagi sharoit zarur: 
 
1.
DNK matritsasida sintezlanayotgan RNK sintezida ishtirok etuvchi 
DNKga qaram RNK polimeraza fermenti. 
2.
Hamma 4 ta ribonukleozidtrifosfatlar ( ATF, GTF, STF, UTF)
3.
Mg
2+
ioni
4.
Yechilgan DNKning faol qismi, yani transkriptsiyaga uchraydigan DNK 
bo‘lagi.
DNKdan RNKni hosil bo‘lishida DNKning bir zanjiri olinadi, uni 
transkripton 
yoki 
operon
deyiladi.
Transkriptonning uzunligi 300 dan 10 00000000 tagacha ya‘ni 10
8
nukleotidgacha 
bo‘ladi. Transkriptonning transkriptsiyalanadigan qismi