Умумий ўрта таълим тизими ўқувчиларининг жисмоний тарбияси

Жисмоний тарбия воситалари. 6 (7) - (10)11 ёшдаги болалар жис-моний тарбияси учун етакчи восита қилиб асосий гимнастика, ҳаракатли ўйинлар, роликли конькида, велосипедда юриш, экскурсия ва саёҳат ҳамда табиат қўйнида ўйналадиган ўйинлар ва жисмоний машқлар олинган. Бу ёшдагиларда сузиш, теннис бўйича мунтазам машғулотлар уюштириш мумкин. Соғлиги ёмонлашган болаларга махсус машғулотлар – даволаш гимнастикаси ёки махсус тиббий гуруҳ дастури асосида алоҳида машғулотлар йўлга қўйилади.
16-18 ёшдагилар учун жисмоний тарбия воситаси қилиб асосий гимнастика (кичик ёшдагиларга нисбатан оғирроқ машқлар билан), танани бошқариш машқлари, “Алпомиш” ва “Барчиной” махсус тести машқлари, тўсиқлардан ошиш, жамоа бўлиб ўйналадиган ҳаракатли ўйинлар (осонлаштирилган қоидалар асосида) ва бошқалар олинади. Бу ёшда спорт ўйинларига, гимнастика, енгил атлетика, роликли конькида юриш, югуришдек спорт турларида болалар юқори натижаларга эришишлари мумкин. Туристик походлар, пиёда юриш, кросслар ҳамда далада ўйналадиган ва ҳарбийлаштирилган ўйинларни ўтказилиши билан уларни ҳаётий – зарурий амалий ҳаракат малакалари бойитилади, 16-18 ёшдагилар (касб-ҳунар коллежлари, лицейлар, гимназиялар) учун асосий ва спорт гимнастикаси ва бошқа спорт турлари восита бўлади. Умумий жисмоний тайёргарлигининг кўрсаткичлари “Алпомиш” ва “Барчиной” комплекси талаблари ва нормалари даражасида бўлиши лозим. Булардан ташқари сайр ва саёҳат уюштирилишини тарбия жара-ёнида самараси катта.


1.1 Ўқувчилар жисмоний тарбиясини асосий машғулотларининг шакллари

Ўқувчиларнинг жисмоний тарбиясини асосий машғулотларининг шакллари ўқув ишлари, синфдан ташқари ишлар, мактабдан ташқари муасса-саларда ва оилада жисмоний тарбия : “Жисмоний маданият дарси”, “дарсгача гимнастика”, “жисмоний маданият дақиқа-лари”, “катта танаффусдаги уюштирилган ўйинлар”, “спорт кўнгил очишлари”, “куни узайтирилган мактаблардаги оммавий жисмоний маданият машғулотлари”, “спорт секциялари”, “байрамлари, мусоба-қалар, “Қувноқлар ва зукколар” учрашувлари, “Саломатлик куни” ва ҳ.к.дек ўндан ортиқ хилдаги жисмоний тарбиядан синфдан ташқари ва соғломлаштириш ишларининг машғулот шакллари йўлга қўйилади.