Ulıwma orta bilim beriw mektepleriniń 7-klası ushın sabaqlıq

Tapsırma 2.1. 
Tómendegi berilgen tekstten almasıqlardı tawıp, olardıń 
qaysı seplikte turǵanlıǵın aytıp beriń. 
!
!
!
!
!
!
2-SABAQ

---

32
Uluǵbek 8 
jas
ında óz babası Amir Temur menen Kishi Aziya hám Suriyaǵa júris 
qıladı. Sol waqıtları Maroǵa qalasında jas Uluǵbek XIV ásirdiń ortalarına shekem 
bar
bolǵan hám óz dáwiriniń eń úlken astronomiyalıq observatoriyası esaplanǵan 
Maroǵa observatoriyasın quradı. Onda 400 mıńǵa 
jaqın
qoljazbalar bar bolıp, 100 
den artıq astronomlar islegen. Mine, usınnan 
baslap
ol astronomiyaǵa qızıǵıp 
baslaǵan. 
Ol usı dáwirde eń jaqsı úskenelengen observatoriyanı jarata alǵan. 
Observatoriya dóńgelek formasında bolıp, diametri 46 metrge jetedi hám bálentligi 
on qabatlı imarat dárejesinde edi. Imarat úsh qabatlı bolıwına qaramastan, hárbir 
qabatı on metrge bálent edi. Uluǵbek ishkeride meridian sızıǵı boylap kvadrant-
uzınlıǵı 64 metr bolǵan hám 90 gradusqa 
aw
dırıp ornatılǵan úlken úskeneni qurdırdı. 
Teleskop 
oy
lap tabılıwınan 
aldın 
bunday kvadrant juldızlardıń jerden bálentligin 
ólshew, ámelge asırılǵan noqattıń koordinatasın anıqlaw ushın úskene bolıp xızmet 
etken. Uluǵbektiń sol waqıttaǵı kvadrantı dúnyadaǵı eń úlkeni bolǵanlıqtan, eń anıq 
kórsetiwshi de usı úskene edi.

(Jurnaldan)
Tapsırma 2.2.
Joqarıdaǵı tekstte qızıl menen berilgen sózlerdiń mánisin anıqlań. 
Olardıń qaysı sóz shaqabına kiretuǵınlıǵın aytıń hám omonim sıpatında 
keltirip basqa mısallar jazıń.
!
!
!
!
!
!
!
Ózlik almasıǵı 
zatlardı hám basqa da nárselerdi anıqlap, 
tastıyıqlap kórsetse,