7-Ámeliy jumıs Truba uzınlıǵı boylap basımdıń joǵalıp ketiwi. Uzınlıqtaǵı gidravlik joytıw Jumıstiń maqsetı

7-Ámeliy jumıs
Truba uzınlıǵı boylap basımdıń joǵalıp ketiwi. Uzınlıqtaǵı gidravlik joytıw
Jumıstiń maqsetı: Truba uzınlıǵı boylap basımdıń joǵalıp ketiwi. Uzınlıqtaǵı gidravlik joytıwdı úyrenıw.
Ulıwma maǵlıwmatlar
Suyıqlıq truba liniyasinda háreket etkende, aǵıs energiyasınıń bir bólegi (gidrodinamik basım gidravlik qarsılıqtı jeńıw ushın sarplanadı ).
Ekinshisi eki qıylı:
1) aǵıs uzınlıǵına proporcional túrde uzınlıq boylap qarsılıq ;
2) payda bolıwı málim bir aǵıs bóleginde tezlik baǵdarı yamasa úlkenliginiń ózgeriwi menen baylanıslı bolǵan jergilikli qarsılıq.
Jergilikli qarsılıqqa aǵımnıń kútpegende keńeyiwi, aǵımnıń kútpegende tarayiwi, valf, kran, diffuzer hám basqalar kiredi. Ulıwma energiya joytıwınıń (basımnıń ) úlkenligi haqıyqıy suyıqlıq ushın Bernulli teńlemesinde qosımsha termin menen esapqa alınadı. Suyıqlıq háreketi waqtında energiya joytıw (basım ) muǵdarın anıqlaw gidrodinamikaniń tiykarǵı wazıypalarınan biri bolıp tabıladı. Eger suyıqlıq tegis trubada háreket qilsa, energiya joǵatılıwı Darsi-vaysbax formulası menen anıqlanadı uzınlıq boylap basımdıń joǵalıp ketiwi, m.
Tap sol basım joǵatılıwı basım birliklerinde ańlatılıwı múmkin:
∆p =ƿgh_wдл
basımтıń joǵalıp ketiwi qayda, Pa; - basımтıń joǵalıp ketiwi, m; - uzınlıq boylap súykelisiwge qarsılıq koefficiyenti; l- truba uzınlıǵı, m; d-truba diametri, m; v - trubanıń shıǵıw bóleginde suyıqlıqtıń ortasha tezligi, m /s: g - tartıw tezleniwi, m / s²; ƿ-suyıqlıqtıń (gazdıń ) tiǵizlıǵı, kg / m³.
Uzınlıq boylap súykelisiwge qarsılıq koefficiyenti
Darsi - vaysbax formulası tárepinen basım joǵatiliwin gidravlik esap -kitap qılıwda eń qıyın súykelisiw qarsılıǵı koefficiyentiniń uzınlıǵın anıqlaw esaplanadı. Kóplegen tájiriybeler sonı kórsetdiki, ulıwma jaǵdayda K súykelisiw qarsılıǵı koefficiyenti Reynolds sanına hám kanal diywallarınıń salıstırmalı qattılıǵına, yaǵnıy;
λ= ƒ(R_e˟∆/d)
Suyıqlıq háreketiniń arnawlı jaǵdayları ushın biz súykelisiw qarsılıgınıń koefficiyentin anıqlaw ushın tómendegi munasábetlerge iyemiz:
Laminar háreketde súykelisiw qarsılıǵı koefficiyenti salıstırmalı qattılıǵına baylanıslı emes, tek Reynolds sanı wazıypasın atqaradı hám Puazeyl formulası menen belgilenedi:
λ = 0,3164/R_e
Ótiw qarsılıgı regioni ushın Reynolds sanlariniń keń sheńberinde qarsılıq koefficiyenti qashannan berli eki muǵdardıń wazıypası bolıp tabıladı: Reynolds sanı hám salıstırmalı qattılıq hám mısalı, Altshul formulası menen anıqlanıwı múmkin:
λ =0,11(∆/d+68/R_e)^0,25
Hár qıylı qattılıqtaǵı domalaq trubalar ushın bul qarsılıq regioniniń shegaraları tómendegi teńsizlik penen anıqlanadı:
10d/∆˂R_e˂500d/∆
Bunday jaǵdayda laminar plyonka bólekan qulap tusha baslaydı, úlken qattılıq qashannan berli payda bolǵan hám kishileri ele de saqlanıp qalǵan laminar plyonka qalıńlıǵında jasırınǵan.
Kvadrat qarsılıq regioninda, laminar plyonka pútkilley joǵalǵanda hám qattılıqtiń barlıq proekciyaları ashılǵanda, Reynolds sanı endi súykelisiw qarsılıgı koefficiyentine tásir etpeydi hám tájiriybe sonı kórsetedi, bul halda bul tek salıstırmalı qattılıq funktsiyası bolıp tabıladı, yaǵnıy:
λ= ƒ(∆/d)
Bul tarawda tartıw koefficiyentin anıqlaw ushın B.L.Shifrinson formulasınan paydalanıw múmkin. Jańa polat hám quyma temir trubaları ushın, súykelisiw qarsılıgı K koefficiyenti F. A. Shevelevdiń tómendegi formulaları menen anıqlanıwı múmkin:
λ= 0,0179/d^0,3(1+0,867/v)^0,3
bul jerde d - trubaniń diametri; - trubadaǵi suwdiń ortasha tezligi.

Jergilikli bastıń joǵalıp ketiwi hám jergilikli qarsılıq koefficiyenti
Jergilikli basımdıń joǵalıp ketiwi ádetde basım basınıń fraktsiyalarinda kórinetuǵın boladı. Olar Veysbax formulası menen anıqlanadı :
Bul jerde jergilikli qarsılıq túrine qaray hám empirik túrde anıqlanatuǵın (turbulent aǵıs rejimi ushın ) jergilikli qarsılıq koefficiyenti qayda ; v- jergilikli qarsılıq tezligi.
Birpara jaǵdaylarda jergilikli qarsılıqqa basımdıń tómenlewi formulada anıqlanadı:
h_m=SQ²
bul jerde S- qarsılıq, olardiń muǵdarları gidrantlar, ústinler hám suw esaplaǵishlari ushın keltirilgen. Eger truba liniyasi koefficiyentler menen xarakterlenetuǵın bir qatar jergilikli qarsılıqlarǵa iye bolsa, hám túrli diametrli trubalardan shólkemlesken bir neshe bólimler, pútkil trubanıń qarsılıq koefficiyenti tómendegishe anıqlanadı :
ξ₁,ξ₂,……ξ_n
hám sol sebepli
h_m =ξ_cV²/2g

Truba liniyalarinda jergilikli joytıwlardıń mánisi ádetde onsha úlken emes hám shamalıq esap -kitaplar ushın sızıqlı joytıwlardıń 10% esaplaw múmkin. Bunday halda, basımdıń ulıwma joǵatılıwı tómendegine teń boladı :

h= 1,1h_l