Ulıwma orta bilim beriw mektepleriniń 7-klası ushın sabaqlıq

Tapsırma 3.4.
Tómendegi berilgen teksttegi qızıl menen berilgen sózlerdi almasıq 
penen almastırıń. Barlıq orında da almastırıwǵa bolatuǵınlıǵın yamasa 
bolmaytuǵınlıǵın anıqlań. 
Aǵash ustası, zerger, molla – úshewi uzaq saparǵa shıǵıptı. Elsiz, jolsız 
jerlerdi basıp, neshe kúnler júredi. Kúnde keshte birewi ot jaǵıp qarawıllap otırıp, 
ekewi uyqılaydı eken. 
Óz gezegi kelgen kúni aǵash ustasınıń isi erigip otırıp, aǵashtan bir 
quwırshaq jonıptı. Azanda oyanıp 
molla menen zerger
hayran qalıp, 
quwırshaqtı
alıp jolǵa túsipti. Erteńine keshte zergerdiń qarawıllıq gezegi kelip, ottıń jaqtısında 
quwırshaqtı
tegislep jonıp, ústine túrli hasıl kiyimlerden kiyindirip, 
quwırshaqtı 
bir sulıw qız kórinisine keltiredi. Azanda oyanıp 
molla menen aǵash ustası
qızdı 
kórip hayran qalıptı. 
Usta, zerger, molla
quwırshaqtı alıp taǵı jolǵa ráwana boladı. 
Erteńine keshte mollanıń gezegi kelipti. 
Molla
túni menen tań atqansha Quday 
taalaǵa jalbarıp 
quwırshaqqa
jan beriwdi soraptı. Azanda 
úsh jolawshınıń 
aldında 
«bir gózzal» xızmet etipti. 
(Qaraqalpaq xalıq ertegi)
!
!
Almasıq haqqında túsinik
Almasıq sózler atlıq, kelbetlik, sanlıq hám ráwishlerdiń ornına 
almasıp qollanılatuǵın sózler. 
Almasıqlar kóbinese atlıqtıń ornına qollanılatuǵın bolǵanlıqtan 
kóplik, seplik, tartım jalǵawları menen ózgeredi. 
Almasıqtıń túrleri: 
1. Betlik almasıǵı 
(men, sen, ol, biz, siz)
2. Ózlik almasıǵı 
(óz)
3. Siltew almasıǵı 
(bul, sol, usı, ol, áne, mine hám t.b.)
4. Soraw almasıǵı 
(kim, ne, kimniń, neniń, qaysı, qashan, qayda 
hám t.b.)
5. Belgilew almasıǵı 
(hárkim, hár nárse, hárqanday, hárqaysı, 
hárbir hám t.b.)