Ularning tasnifi

Bilib oling.Tarkibida ikki va undan ortiq ergash gaplari mavjud bo'lgan gaplar bir necha ergash gapli murakkab qo'shma gap sanaladi.

Murakkab qo'shma gap tarkibida nechta sodda gap borligini va ularning o'zaro qanday bog'langanini aniqlang.

1. Xalqimiz shuni istaydiki, yurtimiz tinch bo'lsin, turmushimiz farovon bo'lsin, mustaqilligimiz barqaror bo'lsin. (O. Sharafiddinov) 2. Odamlarimizning huquqiy ongi yuksak bo'lsa, har kim o'z haqini tanisa va o'zini-o'zi himoya qilishni bilsa, demokratik jamiyatga erishgan bo'lamiz. 3. Kimning bilagida kuchi bo'lsa, kim ishning havosini olsa, kim qilayotgan ishidan bir nima chiqishiga ishonsa, o'sha zarbdor bo'ladi. (A.Qahhor) 4. Tol ekdik suv bo'yiga, Soya-salqin bo'lsin deb, G'ayrat qilgan botirlar yotib damin olsin deb. (Qo'shiq)

Murakkab qo'shma gap tarkibida nechta ergash gap mavjudligi va ularning qanday ergash gap ekanligini aniqlang.

1. Shunday bo'lmog'iga barcha asoslar bor edi, chunki ular bir qishloqda o'sib-ulg'aygan edilar, bunisining asrori unisiga besh qo'lday ayon edi. (Murod Muhammad Do'st) 2. To'g'risi shuki, keksa professor unga yoqib qolgan edi, uning samimiy maslahatlaridan qoniqadi, doim bu oqil odamga munosib bo'lishga tirishar edi. (M.Hazratqulov) 3. Agar siz yoqtirgan odam sizga mehr-muruvvatini ayamasa, e'tibor bilan qarasa, bu olam-olam quvonch bag'ishlaydi. (Qamchibek Kenja) 4. Kun shu qadar isidiki, chumchuqlarning ham ovozi chiqmay qoldi, hamma o'zini salqinga oldi. (M.Pirmatov)
BIR NECHA BOSH GAPLI MURAKKAB QO'SHMA GAPLAR

1-topshiriq. Berilgan gap tarkibida nechta sodda gap borligini aniqlang.

O'zbek yoshlarining peshonasi shuning uchun ham yorug', iqboli balandki, ularning O'zbekistondek jannatmonand yurti bor. (A.Suyun)

2-topshiriq. Murakkab qo'shma gap tarkibidagi sodda gaplarning o'zaro qanday bog'lovchi vositalar yordamida bog'lanayotganini ayting.

Bilib oling. Tarkibida ikki va undan ortiq bosh gap mavjud bo'lgan qo'shma gaplar bir necha bosh gapli murakkab qo'shma gap hisoblanadi.

Murakkab qo'shma gap tarkibida qanday bosh gaplar mavjudligini aniqlang.