Углеводлар

N
5
SN(ON)SOS
6
N
5
).
Fenilgidrazin qoldiqlarini molekula tarkibidan chiqarish, 
ozonlar
deb 
ataluvchi 
dikarbonilli birikmalar
hosil bo’lishiga olib keladi, masalan: 
1958 yilda Piter Griss o’zining asosiy ishidan (pivo pishirishdan) bo’sh 
vaqtlarida kimyoviy sintezlar bilan shug’ullanib, diazoniy tuzlarini kashf qiladi. 
1875 yilda Emil Fisher (Myunxen universiteti) fenildiazoniy xloridni oltingugurt 
angidridi bilan qaytarish, fenilgidrazin hosil bo’lishiga olib kelishini aniqlaydi. 
Oradan 9 yil o’tib, 1884 yilda E. Fisher u tomonidan sintez qilingan fenilgidrazin 
uglevodlarning xususiyatlarini o’rganishda muhim reagent ekanini e’tirof etuvchi 
ilmiy maqollar e’lon qiladi. 
Uglevodlarni o’rganishdagi asosiy qiyinchilik, ular bilan ishlanganda quyuq-
siropsimon holatga o’tishi hisoblanadi. Uglevodlarni fenilgidrazin bilan qayta 
ishlash ularni oson kristallanuvchi ozazonlarga o’tishini ta’minlaydi va bunday 
kristallarni o’rganish qulay. 
Fisher, ozazonlar hosil bo’lishi nafaqat uglevodlarni taxlil qilishda, balki 
ularning konfiguratsion tuzilishini aniqlashda ham muhim ahamiyatga ega 
ekanligini isbotlab berdi. Masalan, ikki diastereomer aldogeksozalar –(+)-glyukoza 
va (+)-mannoza bir xil ozazon hosil qiladi. Ozazon hosil bo’lishi 
2-S
atomidagi 
asimmetrik markazning yo’qolishiga olib keladi, lekin molekulaning qolgan qismi 
konfiguratsiyasiga ta’sir etmaydi. 
H – C = O
 
H – C – OH 
aldoza 
3NH
2
NHC
6
H
5 
H – C = N – NHC
6
H