Учебное пособие для студентов первого курса 5120100 «Филология и преподавание языка»

Morfema. 
Tovushlar qo‘shilib ma’no ifodalaydi. So‘zning eng 
kichik ma’no ifodalovchi qismi morfemadir. So‘zning har qanday qismi 
ham ma’no ifodalavermaydi. Masalan, kitob so‘zining birinchi bo‘g‘ini 
ki hech qanday ma’noga ega bo‘lmagani uchun morfema ham bo‘la 
olmaydi. Fonema ma’no farqlashga xizmat qiluvchi eng kichik birlik 

---

61 
bo‘lsa, morfema ma’no ifodalashga xizmat qiluvchi eng kichik birlikdir. 
Shu sabab ham morfemalar boshqa ma’noli qismlarga bo‘linmaydi. 
Masalan: o‘qi+t+uvchi+lik, ish+chi+lar+ga, tadbir+kor+lik kabi 
so‘zlaridagi -t,-uvchi,-lik, -chi, -lar, -ga, -kor, -lik kabilar. Morfema so‘z 
va so‘zning tarkibiy qismidan iborat bo‘ladi. SHu jihatdan morfemalarni 
ikkiga: o‘zak morfema va affiks morfemalarga bo‘lamiz.