Учебное пособие для студентов первого курса 5120100 «Филология и преподавание языка»

19-§.
 
Lisoniy va nutqiy birliklar. 
Til va nutq alohida hodisalar 
ekan ularning birliklari ham alohida bo‘lishi shubhasiz. Til va nutq bir-
biri bilan chambarchas bog‘langan. Tilshunoslikda til va nutq birliklarini 
belgilashda yakdil fikr mavjud emas. Turli xil olimlar turli xil qarashga 
ega. Aytilayotgan shu fikrlarning o‘zi ham til va nutq birliklarini 
belgilashda ishlatilgan mezonlar ham nisbiy ekanligidan dalolatdir. 
Ko‘pchilik tomonidan til birliklariga: fonema, morfema, leksema va 
modellar kiritilgan bo‘lsa, nutq birliklariga esa: tovush, harf, so‘z, so‘z 
birikmasi, gap va matnlar kiritilgan. Til birliklari vertikal qatorda 
bizning ongimizda joylashgan bo‘lsa, nutq birliklari esa til birliklarining 
gorizontal qatorga ko‘chishidir. Bunda nutqiy faoliyat muhim rol 
o‘ynaydi. Til birliklaridan nutq birliklari hosil qilinadi. Til va nutq 
birliklari quyidagi qismlardan tashkil topgan.