Учебное пособие для студентов первого курса 5120100 «Филология и преподавание языка»

Fonema. 
Tilning eng kichik birligi fonemadir. Fonema boshqa 
mayda qismlarga ajratilmaydi. Fonema tilda eng kichik birlik bo‘lgani 
bilan, eng katta vazifani bajaradi. Barcha birliklar tarkibida fonemalar 
mavjud bo‘ladi. Fonemaning nutqdagi birligi tovush va harfdir. Fonema 
tovushning ma’no farqlashga xizmat qiladigan turidir. Yoki boshqacha 
qilib aytsak, fonema so‘zlarni tovush jihatdan farqlaydi. Masalan: 
bolg‘a 
- bolta, ko‘z – so‘z, men, sen
kabi. Bolg‘a so‘zidagi g‘ o‘rniga t (tovush) 
harfini qo‘ydik va yangi so‘z yasaldi. Bu so‘zdagi faqat t harfi (tovushi) 
gina fonema hisoblanadi.