Тупроқ унумдорлигига салбий таъсир этувчи жараёнларга қарши курашишнинг геоэкологик асослари

       Tuproqlarni  sistematikalashtirish

. 

Har  qanday  fanda  bo’lgani  kabi 

tuproqshunoslikda  ham  ilmiy  tadqiqot  qilish  uchun  tuproqlarni  ma’lum 

sistematikaga  solish  muhim  ahamiyatga  egadir.  Tuproq  sistematikasi  -  u  yoki  bu 

taksonning

1

  o’ziga  xos  xususiyatlari  taqqoslashga  asoslanib  tuproqlarning  turli-

tumanligi va ular orasidagi aloqadorliklarni aniqlash haqidagi ta’limotdir. Tuproq 

sistematikasining 

asosiy  maqsadi  yerdagi  hamma  tuproqlarning  to’la 

sistematikasini  (tasnifini)  yaratishdan  iboratdir.  Tuproq  sistematikasi  tarixiy-

taqqoslash,  geografik-taqqoslash,  tuproqning  evolyutsion  rivojlanishi  kabilarga 

asoslanadi  va  tuproqshunoslikning  hamma  bo’limlaridan  foydalanadi.  Tuproq 

sistematikasi  u  yoki  bu  tuproqlarning  dunyo  tuproq  qoplami  umumiy  tizimidagi 

o’rnini  va  holatini  aniqlab  beradi.  V.V.Dokuchaev,  I.M.Sibirsev  K.D.Glinka, 

L.I.Prasolov, Ye.I.Ivanova, N.N.Rozov, V.M.Fridland kabilar tuproq sistematikasi 

sohasiga  katta  hissa  qo’shdilar.  Tuproq  sistematikasining  birinchi  va  muhim 

vazifasi  dunyo  tuproqlarini  sifat  jihatidan  farqlash,  ikkinchi  vazifasi  joyning 

tuprog’iga  tavsif  berishdir.  Demak,  tuproq  sistematikasi  tuproqning  yalpi 

aniqlagichi  bo’lib,  fanga  ma’lum  bo’lgan  har  bir  tuproqning  mufassal  tavsifini 

beradi.  Uchinchi  vazifasi  o’rganilayotgan  tuproqning  mantiqiy  izchil  (ketma-ket), 

to’la  ro’yxatini  tuzish  va  joyni  navbatdagi  ilmiy  tasniflash  (klassifikatsiya)  ga 

tayyorlashdir. 

Yuqorida  aytilgan  vazifalar  nomenklatura,  taksonomiya  va  tuproq 

diagnostikasi yordamida amalga oshiriladi.