Тупроқ унумдорлигига салбий таъсир этувчи жараёнларга қарши курашишнинг геоэкологик асослари



Download 1,07 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/62
Sana23.01.2022
Hajmi1,07 Mb.
#406423
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   62
Bog'liq
Dissertatsiya 3.

Platolar.

 

A.L.Arxangelskiy  (1931)  bo’yicha  barcha  tekisliklarda  qadimgi 

platolar  umumiy  yuzani  egallab  olgan  bo’lib,  to’rtlamchi  davrdagi  erozion  va 

akkumulyativ  jarayonlar  ularni  bo’lib  yuborgan.  Ustyurt,  Qizilqum,  Buxoro, 

Qorako’l,  Dengizko’l,  (Devxona),  Belgov,  Qushxonatov,  Qiziljar  va  boshqa 

platolarning yoshi va jinslarining tarkibi yuqoridagi fikrni tasdiqlaydi. Platolarning 

o’rtacha  yuksakligi  dengiz  sathidan  100-200  m.  Ular  ayrim  hollarda  ancha 

yuqoriga  ko’tarilib  turadi:  Ustyurtdagi  Qorabovur  platosi  250  m  bo’lsa,  platolar 

orasidagi  botiqlarning  absolyut  yuksakligi  dengiz  sathidan  past  (Qizilqumdagi 

Mingbuloq  botig’i).  Platolarning  rel’efi  tekis,  keng  to’lqinli,  jinslar  gorizontal 

holda yotadi, eroziya faoliyati kuzatilmaydi. Ammo Beltov, Qushxonatov, Qiziljar 

kabilar  deflyatsiya  va  eroziya  bilan  birmuncha  titilgandir.  Platolarning  boshqa 

geomorfologik  rayonlar  bilan  tutashgan  chegarasi  bir  joyda  tik  yonbag’irli 

chinklardan iborat bo’lsa, boshqa joyda bir-biriga juda sekin o’tib boradi, bazan bu 

chegarani qumlar qoplab yotadi. 

Past tog’lar.

 

O’zbekistonning g’arbiy, tekislik qismida yuksakliklar mavjud 

bo’lib, ularning bazilari ancha yuksaklikka ko’tarilgan rel’efni hosil qiladi. Bunday 

rel’efli  joylarni  ayrim-ayrim  holda  ham,  guruhlarga  to’plangan  holda  ham 

uchratish  mumkin.  Alohida  qoldiq  tog’larga  Nurota  tizmasining  g’arbiy 

etaklaridagi  Ko’kchatov,  Qizilqumning  g’arbidagi  Sultono’ztog’  kabilar  kiradi. 

Past tog’lar guruhi Tomditov (Tomditov, Bedsyu, Jetimtov, Aristontov, Qozoqtov, 

Ovminzatov  va  Quljuqtov),  Bo’kantov  (Oltintov,  Ko’kpatostov,  Jetimtov-2, 

Jetimtov-3,  shimolida  Bo’kantov,  Bo’kali,  Qashqartov)lardan  iborat.  Ular  orasi 

qumlar  bilan  ajralib  turadi.  Rel’efi  kuchli  titilgan,  absolyut  va  nisbiy 

yuksakliklarning  xarakteriga  ko’ra  tog’  landshaftlariga  o’xshaydi.  Kenglik 

yo’nalishda  shimoliy  va  janubiy  qismi  qoyaliklar  zanjiridan  iborat  bo’lib, 

o’rta  qismi  uncha  yuksak  bo’lmagan  tog’liklardan  tashkil  topgan. 

Ko’pchilik  past  tog’larning  o’rtacha  yuksakligi  400-600  m.  Eng  yuksak 

qismi  833  metrgacha  (Tomditov  gruppasidagi  Oqtov)  ko’tariladi.  Past 

tog’lar  etagidagi  qiya  tekisliklarning  maydoni  qadimda  juda  katta 




 

13 


bo’lib,  uzoq  vaqt  denudatsiyaga  tortilganligini  ko’rsatadi.  Prolyuvial  qiya 

tekisliklarning yuksakligi 300 m atrofida, qiyaligi 0,007-0,04  atrofidadir.  




Download 1,07 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish