Туберкулёзни аниқлаш усуллари

Культурал текширув
Экиш ёки культурал метод микобактерияларни аниқлаш сезгирлиги жихатидан бир-биридан катта фарқ қилади ва бошқа ахамиятларга эга. Культурал текширувлар натижалари туберкулезга аниқ ташхис қўйиш имкониятини беради. Тегишли методларни қўллаб балғам деконтаминацияси ва балғамида хатто хаёт қобиляти паст бўлган қўзғатувчиларни бор бўлган беморлардан хам (тахминан 10 бацилла/млда балғамда 5000 бацилла/мл билан солиштирганда) ажратиб олиш мумкин. Бу асосан биринчи ажратиб олинган балғам материали учун мухим ёки кам микдордаги микобактерия ажратувчи тузалган бемор учун ўтказилади. Культурал текшириш усули 30-50% холларда ТБ ташхисини қўйишда ёрдам беради. Шунинг учун касалликнинг эрта босқичларида ташхис қўйишда, ўпкадан ташқари аъзолар ТБда, болалар ТБида ва ВИЧ-инфицирланган беморларда, кам микдорда бацилла ажратувчиларни, одатий суртмада манфий натижалиларни эрта диагностика қилишда ахамияти катта. Бундан ташқари култураль методларни қўллаш микобактериялар хилма-хиллигини идентификация қилишда ва ТБ қарши препаратларга чидамлилигини аниқлашда (ТЛЧ-DST) дори воситаларига сезгирлик тестини ўтказиш орқали билиш мумкин.


Туберкулезни микробиологик диагностикаси қуйидагиларни ўз ичига олади.

1. 
   Диагностик материал чўкмасини микроскпопик текшириш.
   
2. 
   Культурал текширув (экиш). Культурал усулга қаттиқ ва суюқ озиқа мухитларига экиш ва MGIT автоматик тизимини қўллаган холда микобактерия ўсишини аниқлаш.
   
3. 
   Ажратиб олинган кислотага чидамли бактериялар дифференциацияси.
   
4. 
   Ажратиб олинган қўзғатувчининг дори воситаларига сезгирлигини аниқлаш.
   

Культурал текширув ўтказишга кўрсатма:

• 
  Ўпкадан ташқари аъзолар ТБ ташхисини қўйишда (ЎТАT);
  
• 
  Болаларга ТБ ташхисини қўйишда;
  
• 
  ВИЧ-мусбат катталар ва болалар ўртасида ТБ касаллиги ташхисини қўйишда;
  
• 
  MDR- и XDR-TB диагностикаси ва даволашни назорат қилиш;
  
• 
  Туберкулезнинг рецидив ва сурункали холатларида;
  
• 
  Терапия охирида беморни МБТ ажратишини инкор қилиш мақсадида;
  
• 
  Мамлакатда ТБ қарши препаратларга чидамликни аниқлаш мақсадида даврий текширув;
  
• 
  Туберкулез симптомлари мавжуд хавф гурухларини текшириш учун, масалан лаборатори ходимлари, фтизиатрлар ва хамширалар, ТБнинг дориларга чидамли шакллари билан касалланган беморни парвариш килувчилар.