Toshkent moliya instituti "ijtimoiy fanlar" kafedrasi

Arxaik san’at turlari. 

Bu san’at turlariga asosan badihago‘ylik va xattotlikni kiritish mumkin.  

Badihago‘ylik.

  Bu  san’at  turi  asosan  lirik  yoki  didaktik  she’rlarni  o‘z  ichiga  oladi.  Badihago‘ylarni 

ba’zan  maddohlar  deb  ham  atashgan.  U  asosan  SHarqda  vujudga  kelgan  va  taraqqiy  topgan.  Uni  g‘arb 

adabiyotidagi  imporovizatsiya  yoki  ekspromt  san’atkorlar  bilan  chalkashtirish  kerak  emas.  CHunki  ular 

muayyan san’at turi ichidagi hozirjavoblik, xolos. Badihago‘ylik – og‘zaki ijod qiluvchi san’atkor.  

Xattotlik.

  YOzma  adbiyotning  keng  yoyilishi  bir  tomondan,  badihago‘ylik  ravnaqiga  chek  qo‘ygan 

bo‘lsa, ikkinchi tomondan yangi san’at turi xattotlikni vujudga keltirdi. Xattotlik Xitoy, YAponiya, Suriya 

va musulmon mintaqasida va Ovro‘pada keng yoyildi, dastlab unga qimmatbaho kitoblarni chiroyli yozuv 

bilan ko‘chirib ko‘paytirish xunari sifatida qaralgan. Keyinchalik u mustaqil san’at turiga aylandi. Xattotlik 

quroli  sifatida  musulmon  SHarqida  qamish  qalam,  Budha  SHarqida  -  mo‘yqalam,  Ovro‘pada  -  patqalam 

qo‘llanilgan.