Toshkent moliya instituti "dinshunoslik" fanidan

Xara 
Jara 
Хара 
– zardushtiylarning muqaddas 
tog‟i, dunyodagi eng baland 
cho‟qqili tog‟.
 
Xumo 
Humo 
Хумо 
– baxt va boylik ilohasi. 
Ko‟zga ko‟rinmas jannat 
qushi. Zardushtiylar 
e‟tiqodiga ko‟ra Xumo qushi 
kimning boshiga soya solsa, 
o‟sha kishi baxtli va boy 
bo‟ladi deb hisoblashgan.
 
Yasna 
Jasna 
Ясна 
– Avesto kitobining bizgacha 
yetib kelgan qadimgi 
qismlaridan biri. 
Yasna kitobi 72 bobdan iborat 
bo‟lib, ulardan 17 tasi 
“Gohlar” payg‟ambar 
Zardushtning “muqaddas 
madhiyalari”dan iborat.
 
Yasht 
Yashta 
Яшта 
– Avesto kitobining bizga yetib 
kelgan eng qadimgi 
qismlaridan biri. 
Yasht kitobi 21 bobdan iborat 
bo‟lib, unda yozuvsiz 

---

zamonlardagi eroniy 
qabilalarning diniy 
tasavvurlari, afsonaviy 
qahramonlar va xudolarga 
bag‟ishlangan 
madhiyalar to‟plangan. U 
qadimgi qabilalarning og‟zaki 
ijodi asosida paydo bo‟lgan.
 
Zand 
Zend 
Зенд 
– Avesto oyatlarining fors 
tilida bitilgan sharhlari. 
Zantu 
Zante 
Занту 
– Avestoda qabila jamoasi. 
Zardusht 
Zardush 
Зардушт 
– zardushtiylik dinining bosh 
islohotchisi. Tarixiy shaxs. 
Zardushtning tug‟ilgan joyi 
aniq emas. Olimlarning 
taxminiy faraz qilishlaricha u 
Turonzamin viloyatlaridan 
birida, ya‟ni Xorazm yoki 
Sug‟diyonada kohinlar oilasida 
tug‟ilib o‟sgan. U Spitama 
urug‟idan bo‟lib, otasining 
simi Porushasp, onasining ismi 
Dug‟dova bo‟lgan. Taxminan 
miloddan avvalgi 630-553-
yillarda yashab o‟tgan. Dariy 
tilida “ushtra” tuya, “zarat” 
keksa sariq tuya ma‟nosida. 
Zardusht – tuyachi, 
tuyachilar avlodidan degan 
ma‟noni bildiradi. 
Zardusht o‟z zamonasining 
iste‟dodli shoiri, ilohiyot 
bilimdoni, faylasuf olimi 
bo‟lgan. U yagona xudoga 
ishonishgina jamiyatni yangi 
taraqqiyot bosqichiga ko‟tara 
oladi, deb hisoblar edi. 
Zardusht 40 yoshiga to‟lganda 
ezgulik xudosi Axuramazda 
nazariga tushadi va shundan 
boshlab Axuramazda dinining 
payg‟ambariga aylanadi.