Toshkent moliya instituti "dinshunoslik" fanidan

Chinvot 
Chinvat 
Чинват 
– zardushtiylar e‟tiqodiga 
ko‟ra narigi dunyodagi qil 
ko‟prik. 
 
 
 
 
 
 

---

 
 
 
4-mavzu 
Atamaning o‘zbek 
tilida nomlanishi 
 
Atamaning 
ingliz tilida 
nomlanishi
Atamaning rus 
tilida nomlanishi
Atamaning ma’nosi
Islom ma’naviyati
Spirituality 
Islam 
Духовность 
ислама 
– insonning til, dil va amal 
birligini 
mujassam 
etgan, 
insonning ruhiy holati, nafs 
tarbiyasi, 
riyozat, 
poklik, 
axloqiy 
komillikka 
etishish 
yo‘li, insonni go‘zal axloq, 
pokiza qalb va latif ruh sohibi 
etadigan, oxir-oqibatda Allohga 
yaqinlikni 
ta’minlaydigan 
o‘ziga xos maslak va mafkura 
yo‘li 
O‘zaro yordam
Helpness 
Взаимопомошь 
-
o‘zaro ko‘maklashish, bir-
biriga madad berish, xomiylik 
ko‘rsatish.. O‘.yo.ning moddiy 
va ma’naviy shakli mavjud. 
O‘.yo.ning 
moddiy 
shakli 
o‘zgaga єarz, moddiy buyum, 
mablaј 
va 
boshєa 
zarur
extiyojlar 
b-n 
yordam
ko‘rsatishi 
Bag‘rikenglik
Tolerance 
Толерантность 
– 
dunyodagi 
turli 
madaniyatlarni, 
o‘zini 
ifodalashni 
va 
insonning 
alohidaligini 
namoyon 
qilishning xilma – xil usullarini 
hurmat qilish, qabul qilish va 
to‘g‘ri tushunishni anglatadi 
Navro‘z bayrami
The holiday of 
Navruz 
Праздник Навруз ( forschada “ navro‘z ” yangi 
kun ma’nosini anglatadi) – 
o‘zbek, tojik, ozarbayjon, fors, 
hind va boshqa xalqlarning 
qadimiy an’anaviy yangi yil 
bayrami. 
“Bayt ul-hikmat”
House of 
wisdom 
Дом мудрости 
– 
“donishmandlar 
uyi”. 
Bag‘doddagi akademiya. 
“Qubbatul islom”
 
Islam Dome 
Купол Ислама 
– buxoro shahri. Islom dining 
gumbazi. 
“Ma’mun 
akademiyasi”
Mamun 
Academy 
Академия 
Мамуна 
– xorazmda tashkil etilgan 
akademiya. 
“Ilmi nujum”
Astronomy 
Астрономия 
– astronomiya fani. 
Rasadxona
Observatory 
Обсерватория 
– 
observatoriya. 
Osmon 
jismlarini kuzatadigan ilmiy 

---

dargoh. 
“Qur’oni karim 
Koran 
Коран 
” 
- islom dinining muqaddas 
kitobi. 
Xattotlar
Calligrapher 
Каллиграф 
– kitob ko‘chiruvchi husnixat 
egalari. 
Din
Religion 
Религия 
- arab tilidan olingan bo‘lib, 
uning 
lug‘aviy 
ma’nosi 
“ishonch”, “e’tiqod”dir. Din 
muayyan 
tashkilotlar, 
his-
tuyg‘ular, 
toat-ibodatlar 
va 
diniy tashkilotlar faoliyatlari 
orqali namoyon bo‘ladi. 
Ma’naviy salohiyat
spiritual 
potency 
Духовный 
потенцил 
– hozirgi globallashuv, o‘zaro 
turli-tuman ta’sirlar kuchaygan 
bir davrda, jamiyat, millat va 
davlatning 
eng 
muhim 
tayanchlaridan hisoblanadi 
Ma’naviy tajovo‘z
Spiritual threat 
Духовная угроза – muayyan millat, jamiyat, 
davlatning 
tinchligi 
va 
barqarorligiga qarshi qaratilgan, 
siyosiy 
va 
konstitutsion 
to‘zumni 
zaiflashtirish 
va 
bo‘zishga yo‘naltirilgan, shaxs 
va 
jamiyat 
xavfsizligiga, 
ma’naviy, 
ruhiy 
dunyosiga 
tahdid 
soluvchi 
g‘oyaviy-
nazariy 
qarashlar 
va 
unga 
asoslangan amaliyot majmui 
Sog‘lom avlod
Healthy 
generation 
Здоровое 
поколение 
– 1) dard-kasaldan xoli avlod. 
2) zararli ta’sirlardan, salbiy 
xislat, illat va shu kabilardan 
xoli, toza, pok avlod,; 3) 
mafkuraviy, ma’naviy jihatdan 
toza, sog‘lom fikrli avlod 
Salohiyat
Potential 
Потенциал 
– bu iste’dodning bir turi bo‘lib, 
inson o‘zini muayyan tarzda 
unga keladigan ilhomni qabul 
qilishga tayyorlagandan so‘ng 
yuz beradigan sifatdir 
Ma’naviy-axloqiy 
qadriyatlar
Spiritual values 
nravtsennye 
Духовно-
нравтсенные 
ценности 
– ma’naviyatga va axloqqa 
daxldor bo‘lgan qadriyatlar. 
Fanda 
mavjud 
bo‘lgan 
tasniflardan 
biriga 
ko‘ra 
qadriyatlar moddiy va ma’naviy 
turlarga 
bo‘linadi. 
M.a.q. 
yoshlarni 
o‘zini 
o‘zi 
tarbiyalashga 
undaydi. 
Ular 
o‘sha qadriyatlar va ideallarga 
munosib 
bo‘lish 
uchun 
intiladilar 
 

---

 
 
 
 
 
 

---

Atamaning 
o‘zbek tilida 
nomlanishi 
Atamaning 
ingliz tilida 
nomlanishi
Atamaning rus 
tilida 
nomlanishi 
Atamaning ma'nosi 
Baytulloh 
House of Allah 
Дом Аллаха 
– Makka islom dinining yagona 
markaziga aylanganidan keyin 
Ollohning uyi – Ka‟baga berilgan 
nom. 
Fiqh 
Jurisprudence 
Правоведение 
– islom huquqshunosligi, shariat 
qonun-qoidalarini ishlab chiqish 
bilan 
shug‟ullanuvchi islom 
ilohiyotining bir sohasi
 
Hadis 
Hadith 
Хадис 
– islom dini ta‟limoti bo‟yicha 
Qur‟oni Karimdan keyin turadigan 
ikkinchi muqaddas manba 
 
Hanafiya 
Hanafi 
Ханафия
– sunniylikdagi huquq 
mazhablaridan biri. Abu Hanifa 
an-No‟mon 
(VIII asrda yashagan) asos solgan. 
Iroqda vujudga kelib, islom 
tarqalgan barcha 
mamlakatlarda jumladan Xuroson 
va Movarounnahrda ham keng 
tarqalgan. 
Jome’ masjidi 
Mosque
Соборная 
мечеть 
– juma namozi o‟qiladigan masjid. 
 
“Ikkinchi 
muallim 
The second 
teacher 
Второй учитель 
”
– bilimli, ma‟rifatli, fikr-
mulohazalari va 
mantig‟ining teranligi tufayli 
Sharqda Abu Nasr Forobiyga 
(873-950) berilgan unvon. 
Aristotel (Arastu)dan keyingi 
ikkinchi muallim – “Muallim us-
soniy”. 
Kalom 
Qalam 
Калям 
(arabcha – so‟z, nutq) – 
ilohiyotning ilk shakli. Arab 
xalifaligida VIII 
asrda paydo bo‟lgan. IX asrga 
kelib O‟rta Osiyoda ham keng 
tarqalgan. Kalom 
tarafdorlari mutakallimlar 
deyilgan. Kalom asoschisi 
Abdulhasan al-Ash‟ariy (873- 
935) mu‟taziliylarga qarshi qattiq 
kurash olib borgan va o‟z 
ta‟limoti bilan sunniylik 
mazhabini mustahkamlagan. 
Mantiq va falsafadan foydalanib 
kalom ilmi bo‟yicha 
o‟z mazhabini yaratgan. 
Ikona 
Icon 
Икона 
– xristianlikdagi avliyolar portreti 
tushirilgan 
rasmlar. 
Ular 

---