Toshkent kimyo-texnologiya instituti oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi fakulteti

TNB-2  apparati  (52-rasm)  to‘rtta  gorizontal  baraban  (3)  va  unga  o‘rnatilgan 
bug‘  ko‘ylagi  (11)  hamda  lentali  spiralsimon  aralashtirgichdan  tashkil  topgan. 
Aralashtirgich  reduktor  (2)  orqali  elektrodvigatel(1)dan  harakatga  keladi. 
Barabanlarni  pastki  qismiga  CO
2
  gazini  ajralib  chiqishini  tezlashtirish  maqsadida 
aralashtirish uchun bug‘ borbatyori  (10) o‘rnatilgan.  
Barcha  barabanlar  o‘zaro, 
patrubkalar  bilan  birlashtirilgan.  (2)  va  (3)  barabanlarni  birlashtiruvchi  vertikal 
patrubka(13)ga ishqor eritmasining kirishi uchun purkagich o‘rnatilgan.  
 
Birinchi baraban ustiga silindr  shaklidagi reaktor-aralashtirgich  (8) o‘rnatilgan 
bo‘lib, uning ichida turbinali aralashtirgichli (7) stakan bor. Bu aralashtirgich reduktor 
(6) orqali elektrodvigatel (5)dan harakatlanadi. Stakan tubiga yog‘ kislotalari va natriy 
karbonat  eritmasini  kiritish  uchun  patrubkalar  o‘rnatilgan.  Yog‘  kislotalari  va  natriy 
karbonat  aralashmasidan  hosil  bo‘lgan  karbonatli  massa  yuqoriga    ko‘tariladi  va 
silindr  devori  bilan  stakan  orasidagi  bo‘shliq  orqali  birinchi  barabanga  tushadi. 
Birinchi va ikkinchi barabanlarga gaz yig‘gich (4) o‘rnatilgan bo‘lib, unga karbonatli 
sovunlanish  jarayonida  hosil  bo‘lgan  CO
2
  gazi  to‘planadi.  Uchinchi  va  to‘rtinchi 
barabanlarda sovunli massa sathini saqlab turish, sovunni bo‘shatib olish, gidrozatvor 
(12)  orqali  amalga  oshiriladi.  TNB-2  apparatini  unumdorligi  7-10t/soatni  tashkil 
qiladi.  
Xo‘jalik sovuni asosini uzluksiz usulda tayyorlash uchun “BShM” va “DON” 
apparatlaridan ham foydalaniladi. “BShM” apparati ikki pog‘onali aralashtirgich gaz 
ajratgich  va  tugal  sovunlagichdan  iborat.  Ikki  pog‘onali  aralashtirgichda  karbonatli 
sovunlash sodir bo‘ladi. 
 
 

---

 
162 
Bevosita  usul  bilan  sovunni  uzluksiz  pishirish  uchun  mo‘ljallangan 
uskunalarning texnik –iktisodiy ko‘rsatkichlari 25-jadvalda ko‘rsatilgan.  
 
52 – rasm. TNB-2 apparati sxemasi