Toshkent farmatsevtika instituti

Mikroorganizlarning sof ekmasini olish usullari

Mikroorganizmlardan toza kulturani ajratib olishni 2 gruppaga bo‘lish mumkin: 1. Mikroorganizmlarni mexanik usulda ajratib olish:

a) Drigalskiy usuli

b) Ilmoq yordamida – shtrix usulida

v) fil’trlash usuli – bunda viruslar bakteriyalardan ajratib olinadi.

2. Mikroorganizmlarning xususiyatiga qarab biologik usulda ajratib olish.

a) Shukevich usuli – kondensatsiyalangan suvga ekib,harakatchan mikrobni ajratib olish.

b) Qizitish usuli – spora hosil qiluvchi- batsillalarni, sporasizlardan ajratib olish.

v) Ozuqani boyitish usuli – elektiv ozuqa muhitida ma’lum bakteriya –lar o‘stiriladi.

g) yuqtirish usuli – laboratoriya hayvonlariga yuqtirish usuli.

Ajratib olingan bakteriyalarning kultural aniqlash uchun, uning morfolo- giyasi, ekish usullari aniqlanadi.

1.Bir sutka mobaynida termostatda turgan Petri kosachalari olib,ulardagi o‘sib chiqqa mikroblar o‘rganiladi. Koloniyalarni o‘rganish uchun shunday bir qismi olinadiki, unda koloniyalar siyrak joylashgan bo‘lishi kerak. Oldin kosachalarni qurolanmagan u o‘z bilan tekshirib,kosachalar ochilmasdan tag tomonidan tushayotgan tik quyosh nurlari ostida ko‘z bilan 20 – 30 sm masofada ko‘rish kerak. O‘sib chiqqan koloniyalar har xil bo‘lishi mumkin. Koloniyalarni:

a) katta – kichikligi: yirik / 4 – 5 mm diametri /, o‘rta / 2-4mm/ mayda / 1 x 1mm / nuqtasimon bo‘lishi mumkin.

b ) shakli: to‘g‘ri, yumaloq, noto‘g‘ri, yapaloq, muhit ustida ko‘tarilgan bo‘lishi mumkin. v ) rangi: rangli, rangsiz bo‘lishi mumkin. Rang bakteriyalarning pigment hosil qilish xususiyatiga bog‘liq.

g ) yuzasi: silliq, yaltiroq, quruq nam, shilliq , xira bo‘lishi mumkin. Har bir mikrobga, ma’lum bir qiyofadagi mikroblar koloniyalar xos bo‘ladi. Koloniyalarning qiyofasi kasallik qo‘zg‘atuvchisining aniqlash. Toza kulturani ajratib olish uchun tanlangan koloniyani bir qismini qiyshiq agarga ekiladi. Sterillangan ilmoq bilan ajratilgan koloniyani bir qismini olib, so‘ng o‘ng qo‘lda qiyshiq qotirilgan agarli probirkani ochib, probirkani yopqichini jimjiloq barmoq yordamida kaft ichki tomoniga mah-kamlab, probirkani eng tagidan boshlab, ingichka to‘lqinsimon chiziq qilib ekiladi. Probirkaning chekalari va o‘zini gaz gorelkasi alangasida qizdirib, yopqichini berkitiladi. Ilmoq qizdiriladi. Ekilgan probirka termostatga 24 soatga qo‘yiladi.