Toshkent farmatsevtika instituti

Mikroorganizmlarning oziqlanishi.

Moikroorganizmlarning o‘sishi va yashab turishi uchun ular yashaydigan muhitda turli hujayra komponentlarining tuzilishi uchun oziq materiallar va yaroqli energiya manbalari bo‘lishi kerak. Ovqatga muhtojlik barcha tirik organizmlar uchun umumiy bir hodisadir. Barcha organizmlar yetarli miqdordagi suvga, ma’lum elementlar: uglerod, kislorod, azot, vodorod, fosfor, kaliy, natriy, va boshqalarga muhtoj bo‘ladi. Ularga fermentlar hosil qilish uchun juda kam miqdorlarda boshqa metallar – temir , marganes , rux , mis va boshqalar ham kerak. Mikroorganizmlarning normal hayot faoliyati uchun vitaminlar ( V gruppa vitaminlar , nikotin kislota ) , aminokislotalar , purin vapirimidin asoslari singari har xil o‘sish faktorlari ham zarur bo‘ladi.Turli organik birikmalar ( glyukoza , aminokislotalar , sut kislotalar va boshqalar ) shuningdek anorganik moddalar uglerod, azot va vodorod manbalari bo‘lishi mumkin. Uglerod va azot manbalarining xarakteriga qarab mikroorganizlar autortof lar bilan geterotroflarga bo‘linadi.

Autotroflar ( yunoncha autos – o‘zi trophis – ovqatlanuvchi degan so‘zlaridan olingan ) –o‘zining o‘sishi uchun zarur uglerodni karbonat angidrid ( SO₂ ) yoki karbonatlardan olinadigan bakteriyalardir. Ularning o‘sishi uchun quyidagi anorganik moddalar NaCI , K₂HPO₃ , FeCI₃ bo‘lishi bemalol kifoya qiladi.

Geterotroflar ( yunoncha –heteros - , boshqa , trophic – oziqlanuvchi degan so‘zlardan olingan) uglerod manbai sifatida oqsillar, yog‘lar qandlar, mochevina vaboshqalar singari murrakkab organik birikmalardan foydalaniladi.