Toshkent davlat yuridik universiteti

 
NAZORAT UCHUN SAVOL VA KAZUSLAR 
1.
 
Tadbirkorlik subyektlarining mulkiy huquqlari tushunchasi va 
uning huquqiy asoslarini tushuntirib bering. 
2.
 
Tadbirkorlik subyektlarining mol-mulki obyektlarini sanab bering. 
3.
 
Tadbirkorlik faoliyati subyektlarining mulk huquqi asoslarini 
izohlang. 
4.
 
Oʻzbekiston Respublikasining mulkchilik to‘g‘risidagi qonun 
hujjatlarida ro‘y bergan yangiliklarni tavsiflab bering. 
5.
 
Аksiyadorlik tijorat banki iqtisodiy sudga murojaat qilib, kredit 
shartnomasiga asosan MChJga berilgan 150 mln so‘mni muddatidan oldin 

---

117 
qaytarishni va har bir o‘tkazilgan kun uchun 0,1 foiz miqdorida 5 mln 
so‘m penyani MChJ va АJning garovga qo‘yilgan kuchmas mol-mulki 
hisobidan undirishni so‘ragan. Chunki MChJ kredit shartnomasi asosida 
berilgan summani o‘z vaqtida qaytarish jadvalini bir necha marotaba 
buzgan edi. Ishni ko‘rish jarayonida MChJ sudga murojaat qilib, 
aksiyadorlik tijorat banki, MChJ va АJ o‘rtasida tuzilgan uch tomonlama 
garov shartnomasini haqiqiy emas deb topishni so‘ragan.
MChJ ishtirokchilarining talablari to‘g‘rimi? Ular talablari nimaga 
asoslanishi mumkin? Bu holat qanday qonun hujjatlariga asosan hal 
qilinadi? 
6.
 
АTB “Turon bank” “Rivoj” MChJga 250 million so‘m miqdorida 
kredit berdi, lekin MChJ qarzni to‘liq qaytarmadi, shuningdek, foizlarni 
to‘lamadi. Garov summasi qarzni qoplamadi. 130 million so‘mni to‘lash 
qoldi. Shunda subyektlar qolgan asosiy qarz summasini va kredit 
mablag‘laridan foydalanganlik uchun hisoblangan foizlarni qarzdorning 
likvidli mol-mulkini – ishlab chiqarish uskunasini berish hisobiga 
so‘ndirish to‘g‘risida bitim tuzdi. U birja savdolarida 100 million so‘mga 
sotildi. MChJ bu narx uskunaning haqiqiy qiymatidan past, bu bilan unga 
30 million so‘mlik zarar yetkazildi deb hisobladi va bankka uni qoplash 
talabi qo‘yilgan da’voni taqdim etdi. Bank buni rad etdi. Qarz oluvchi 
iqtisodiy sudiga koʻrsatilgan summadagi zararlarni qoplashi va bankning 
bundan asossiz bo‘yin tovlagani uchun jarima to‘lashi xususida da’vo 
arizasi bilan murojaat qildi. 
Bankning talablari o‘rinlimi? Tadbirkorning murojaati qonuniymi? 
Masalani qanday hal qilish lozim. 
Muammoli vaziyatni tahlil qiling.
 

---

118