2. Moliya agenti kim? Qarz oluvchining qarz summasini qayatarish qanaday bo’ladi? Aniq maqsadli qarz qanday qarz?

Savollar:
1.Qarz shartnomasi qanday shartnoma?
2.Moliya agenti kim?
3.Qarz oluvchining qarz summasini qayatarish qanaday bo’ladi?
4.Aniq maqsadli qarz qanday qarz?
5.Veksel nima?
6.Obligatsiya qanday maqasadda tuziladi?
7.Kredit shartnomasini shakli qanday?
8.Ashyolarni kreditga berish mumkinmi? Mumkin bo’lsa qanadya tartibda amalga oshiriladi?
9.Tijorat krediti nima?
10.Pul talabnomasi nima?
Kazus:
A ismli shaxs Bankdan moliyaviy kredit oldi aniq belgilangan maqsadda.Lekin u bu kreditni belgilangan maqsadda emas o’z ehtiyojlari uchun ishlatib yubordi.Kreditni esa o’z vaqtida foizi bilan to’lab bormoqda.

Savol:Bu yerda huquqiy buzulish mavjudmi?

V ismli shaxs kredit tashkilotidan muddatli kredit oldi.Har oyning 15 kuni fozi bilan to’lab borishi shart edi.Lekin v ismli shaxsning 3 oyga kelib to’ov muddatini o’takizb yubordi.Kredit tashkiloti esa to’ov muddati o’tib ketganligi uchun Foizni shu oy uchun 2 baravarga oshirdi.

Savol:Kredit tashkilotini qilgan ishi qonunga muvofiqmi.

G ismli fuqaro bilan davalat o’rtasida zayomi shartnomasi tuzildi.Lekin oradan vaqt o’tib berilgan obligatsiyalar yaroqisiz deb topilib davlat tomonidan bekor qilindi.

Savol:bu yerda javobgarlik kimga yuklanadi?

Gollasariy:

Davlat qarzi — davlatning aholi, firma, tashkilot, banklar, xorijiy moliya-kredit muassasalari oldidagi qarz majburiyatlari. Davlat oʻz daromadlari bilan harajatlarini qoplay olmay qolganda byudjet taqchilligi paydo boʻladi va u qarz koʻtarish yoʻli bilan qoplanadi. Davlat qarzni turli qimmatli qogʻozlar, obligatsiyalar, zayomlar chiqarib sotish, moliya muassasasi (bank)dan ssuda olish va b. usullar bilan oladi. Investiitsiya davlat qarzi deb hisoblanmaydi.

Bank foiz stavkasi - bank ssudasidan foydalanganlik uchun belgilangan haq miqdori; qarz summasiga nisbatan foiz hisobida undiriladi. Uning miqdori kredit turi, muddati va qarzning vaqtida qaytarilishiga bogʻliq.

Veksel (nem. Wechsel — ayirboshlash) — koʻrsatilgan muddatda muayyan miqdordagi pulni toʻlash majburiyati qayd etilgan qarzdorlik haqidagi rasmiy hujjat; qimmatli qogʻoz. U universal toʻlov, kredit va hisob vositasi boʻlib, xalqaro savdoda toʻlov majburiyati; qisqa muddatli (6 oy) tijorat-kredit vositasi; banklararo uzoq muddatli munosabatlarni shakllantiruvchi vosita; banklardan ssuda olish uchun garov (shuningdek tijorat banki markaziy bankdan ssuda olishda beradigan garov) tarzida keng qoʻllaniladi.


Obligatsiya (lotincha: obligatio — majburiyat) — qiymatiga nisbatan egasiga (qatʼiy belgilangan daromad keltiruvchi) qimmatli qogʻoz, qarzni qaytarib berish va foiz toʻlashni tasdiqlovchi majburiyatnoma. Fond birjalarida sotiladi.


Kredit (lot. creditum — qarz, credo — ishonaman,maqullayman) — pul mablagʻlari, tovar va xizmatlarni kelishilgan ustama (foiz) toʻlab qaytarib berish sharti bilan maʼlum muddatlarga qarzga berish. Qarzga mablagʻ beruvchi tomon kreditor (davlat, bank, korxona, xususiy shaxs va boshqalar), ssuda oluvchi tomon esa debitor (qarzdor) deyiladi. Kredit kelishuvi qarzdan foydalanish shartlari kayd etilgan shartnoma bilan rasmiylashtiriladi.