Тошкент давлат юридик университети фуқаролик ҳУҚУҚИ дарслик II қисм

Назорат учун саволлар:

1. Мол-мулкни бир шахсдан иккинчи шахсга ўтказиш нафақат ҳақ эвазига, балки текинга ҳам амалга оширилиши мумкин. Бу эса фуқаролик ҳуқуқидаги ўзига хос шартномавий-ҳуқуқий конструкцияни юзага келтиради. Бу конструкция ҳақ эвазига тузиладиган шартномалардан нимаси билан фарқ қилади?

2. Текин фойдаланиш шартномасида ашёнинг камчиликлари туфайли зарар етказилганда уни шу жумладан бой берилган фойдани қоплаш масаласи қандай ҳал қилинади?
3. “Нур” ишлаб чиқариш корхонасига қарашли бўлган қўшни тумандаги бинони текин фойдаланиш шартномаси асосида номуайян муддатга Б га беради. Б хусусий тадбиркор сифатида ўз фаолиятини ушбу бинода бошлайди. Маълум вақт ўтгач “Нур” ишлаб чиқариш корхонаси огоҳлантиришсиз ушбу бинони Б дан олиб қўйяди ва Б нинг фаолияти тўхтаб қолади. Натижада Б олиши лозим бўлган фойдадан маҳрум бўлди.
Б хўжалик судига еткзилган зарарни қоплаш бўйича хўжалик судига мурожаат қилди ва суд Б фойдасига ишни ҳал қилди.
Хўжалик судининг қарори тўғрими?
4. А исмли шахс ўз дўсти бўлган Б га автомашинасини текин фойдаланиш шартномаси асосида фойдаланишга берди. Ва шартнома бандлари сифатида машинани жорий ва капитал таъмирлаш Бнинг мажбурияти қилиб белгиландаи. Маълум вақтдан сўнг А манишинани капитал таъмирлаш бўйича оғзаки тарзда мажбурият олди ва бир неча бор машинани таъмирлади. Кейинги гал машинани таъмирлашдан эса А бош тортди. Б эса бундан норози бўлиб судга мурожаат қилди ва А нинг капитал таъмирлаш бўйича мажбурият олганлигин айтди. Суд эса А нинг ҳаракатларини қонуний деб топди.
Суднинг қарорини асосланг.
37-боб. Пудрат
1-§. Пудрат шартномасининг умумий тавсифи

Пудрат шартномаси бўйича бир тараф пудратчи иккинчи тараф буюртмачининг топшириғига биноан маълум бир ишни бажариш ва унинг натижасини буюртмачига белгиланган муддатда топшириш мажбуриятини олади, буюртмачи эса иш натижасини қабул қилиб олиш ва бунинг учун ҳақ тўлаш мажбуриятини олади.

Пудрат шартномасининг ҳуқуқий белгиларига кўра икки томонлама, консенсуал ва ҳақ бараварига тузиладиган шартнома бўлиб ҳисобланади.