Toshkent davlat yuridik instituti o. T. Xusanov

Demokratizm prinsipi.
Demokratiya insoniyat tarixida vujudga kelgan va 
unga barcha xalqlar bab-baravar intiladigan tartibotdir. Demokratiya uzoq vaqt 
davomida shakllanadigan, o„zida xalqlarning qadriyatlarini mujassamlagan, 
ko„pchilik uchun mos va qulay tartib hisoblanadi. Demokratizm ana shu tartibni 
(demokratiyani), uning hayotda qo„llanilishi mexanizmidir. Demokratiya deganda 
xalq hokimiyatchiligi tushunilsada, uning mazmuni ancha keng. Demokratizm 
mavjud bo„lganda, xalq suvereniteti – xalqning o„z taqdirini o„zi belgilash huquqi 
amalga oshishi mumkin. Shuning 
uchun demokratizm 
O„zbekiston 
Konstitutsiyasining barcha prinsip va qoidalariga singdirilgan yoki boshqacha qilib 
1
Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси. –T.: Шарқ, 2001. 169-178-бетлар.

---

39 
aytganda demokratizm Konstitutsiya normalari orqali qonuniy mustahkamlanilgan. 
Konstitutsiya jamiyatda fikrlar xilma-xilligi uchun asos bo„ladi. 
Konstitutsiyamizning demokratik xaraterini, u demokratizm g„oyalariga 
suyanganligini, 
Konstitutsiyaning 
muqaddimasidan 
ham 
bilish 
mumkin. 
Demokratizm prinsipining mavjudligi Konstitutsiyaning boshqa prinsiplarini 
bo„lishini belgilab beradi. 
Insonparvarlik prinsipi.
Inson, uning huquq va erkinliklari, sha'ni, qadr-
qimmati, manfaati masalasini belgilash Konstitutsiyaning asosiy prinsiplaridan 
hisoblanadi. Konstitutsiyamizda insonning huquq va erkinliklari, sha'ni oliy 
qadriyat deb belgilanishi esa, uning insonparvarlik xarakterini ko„rsatadi. 
Insonparvarlik g„oyasi Konstitutsiyadagi asosiy g„oya bo„lganligi sababli, uni 
Konstitutsiya prinsipi deyish mumkin. Konstitutsiyada insonning manfaatlarini 
ustuvorligini 
belgilanishi, 
huquq 
erkinliklarni 
ta'minlashda 
davlatning 
mas'uliyatining belgilanganligi ham shu prinsipning ta'siridir. Mamlakatda 
yashovchi barcha fuqaro, millat va elatlarni tengligini o„rnatilishi, biror bir kishi 
imtiyozga ega bo„lmasligi, yordamga muhtoj toifadagi kishilarning huquqlari 
davlat tomonidan alohida himoya qilinishi, ayollarning erkaklar bilan teng 
huquqligining o„rnatilishi, Konstitutsiyaning insonparvarligini ko„rsatadi.