t a ’m irlashi va hokazolar xususida talablar qo‘yish (Lizing to'g'risidagi
qonunning 12-moddasi).
M oi-mulk yetkazib berilmagan, to'liq yetkazib berilmagan, m uddati
kechiktirib yetkazib berilgan yoki uning sifati tegishli darajada bo'lmagan
taq d ird a, lizing oluvchi, a g a r shartnom ada boshqacha qoida nazarda
tutilgan bo'lmasa:
lizing to'lovlarini to'xtatib turish;
yetkazib berilayotgan mol-mulkni rad etish
va lizing shartnomasini
bekor qilishni talab qilishga haqli. Lizing shartnom asi m uddatidan oldin
bekor qilingan taqdirda lizing oluvchi vaqti-vaqti bilan bo'nak sifatida
to'lagan pullarini va boshqa sum m alarni lizing obyektidan foydalanish
davrida olgan foydaning qiymatini chegirib tashlab, o'ziga qaytarib berishni
talab qilishga haqli.
Lizing shartnomasi m uddatidan oldin bekor qilingan taqdirda lizing
oluvchi ilgari b o 'n a k sifa tid a to 'la g a n p u llarin i,
lizing o b y ek tid an
foydalanishdan olgan foydaning qiymatini chegirib tashlab, o'ziga qaytarib
berishni talab qilishga haqli (FKning 595-moddasi).
A g a r lizing s h a rtn o m a s in in g n a rsa si b o 'lg a n m o l-m u lk sh u
sh a rtn o m a d a k o 'rsatilg an m u d d atd a , b ash arti sh artn o m ad a b un day
m u d d a t k o 'rsa tilm a g a n bo 'lsa, oqilona m u d d a td a lizing oluvchiga
topshirilm agan bo'lsa, lizing beruvchi javobgar bo'ladigan holatlar tufayli
m ud dat o'tkazib yuborilgan taqdirda, lizing
oluvchi shartnom ani bekor
qilishni va zararning qoplanishini talab qilishga haqli (FKning 592-moddasi).
Lizing oluvchi lizing beruvchi oldida shartnom a yuzasidan javobgar
bo'lib qolgani holda, lizing shartnom asi bo'yicha olgan mol-mulkini lizing
beruvchining roziligi bilan qo'shim cha lizingga topshirishga haqli (FKning
596-moddasi).
Uchinchi shaxs undiruvni lizing obyektiga qaratganda lizing oluvchi
lizing shartnom asini bek o r qilish va lizing obyektini m ulk qilib olish
bilan bir p ay td a lizing sh artn o m asi bo'yicha tegishli lizing to'lovlari
qoldig'ini lizing beruvchining qolgan davrda oladigan daromadini chegirib
tashlagan holda bir yo'la to'lashga haqli (Lizing to'g'risidagi
qonunning
12-moddasi).
Lizing bo'yicha ijaraga olingan mol-mulkning tasodifan nobud bo'lishi
yoki tasodifan buzilishi xavfi, agar lizing shartnom asida boshqacha tartib
nazarda tutilgan bo'lm asa, lizing oluvchiga b u m ol-m ulkni topshirish
paytida o'tadi (FKning 593-moddasi).
Lizing oluvchining m ajburiyatlari:
A gar lizing shartnom asida boshqacha tartib belgilangan bo'lmasa,
lizing oluvchi lizing to'lovlarini o'z vaqtida to'lashi, m ol-m ulkdan uni
yetkazib berish shartlariga muvofiq foydalanishi,
uni soz holda saqlashi,
o'z hisobidan joriy ta ’mirlash ishlarini bajarishi, saqlash bo'yicha boshqa
xarajatlarni amalga oshirishi shart.
Lizing shartnomasi bekor qilinganida lizing oluvchi mol-mulkni lizing
beruv chid an olgan holatida uning norm al eskirishini va taraflarn in g
kelishuvida shartlashilgan o'zgarishlarni hisobga olib, qaytarib berishga
m ajbur (FKning 597-moddasi).
Lizing oluvchining lizing obyektini ta ’mirlash
va unga texnik xizmat
ko'rsatishga doir huquqi va m ajburiyati sotuvchi bilan alohida tuzilgan
shartnom ada belgilanishi mumkin.
Lizing oluvchi qonun hujjatlarida belgilangan boshqa huquqlarga
ega bo'lishi va o'zga m ajburiyatlam i bajarishi m um kin (Lizing to'g'risidagi
qonunning 12-moddasi).
Sotuvchining huquq va m ajburiyatlari.
Sotuvchi qonun hujjatlariga va shartnom aga muvofiq huquqlarga
ega bo'ladi va m ajburiyatlam i bajaradi.
Agar lizing shartnomasida yoki oldi-sotdi (mahsulot yetkazib berish)
shartnom asida boshqacha qoida nazarda tutilgan bo'lm asa, oldi-sotdi
shartnom asi bo'yicha sotuvchining lizing oluvchiga nisbatan huquq va
m ajburiyatlari lizing beruvchiga nisbatan
huquq va m ajburiyatlaridek
bo'ladi. Bunda lizing oluvchi lizing obyekti oldi-sotdi shartnom asini bekor
qilishga yoki uni haqiqiy emas deb topishga haqli emas (Lizing to'g'risidagi
qonunning 13-moddasi).
Agar lizing shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilgan bo'lmasa,
ushbu shartnom a obyekti bo'lgan m ol-m ulk sotuvchi tomonidan bevosita
lizing oluvchiga u turgan joyda topshiriladi (FKning 592-moddasi).
Sotuvchi - lizing beruvchi lizing oluvchi uchun m ol-m ulk sotib
olayotganda mol-mulk muayyan shaxsga lizingga berishga mo'ljallanganligini
bilLshi shart.
Do'stlaringiz bilan baham: