Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti I. M. Haydarov, M. M. Askarov

Tayanch iboralar: 
Tashqi siyosat, BMT, MDH, SHHT, Yevropa Ittifoqi, 
Markaziy Osiyo, Integratsiya, Tashqi siyosiy faoliyat konsepsiyasi 
1. O‘zbekistonning jahon hamjamiyati tomonidan tan olinishi va xalqaro 
tashkilotlar bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘yishi 
O‘zbekiston mustaqillikka erishganining dastlabki yillarida chet davlatlar va 
xalqaro tashkilotlar bilan teng huquqlilik asosida diplomatik, savdo, iqtisodiy, 
madaniy, ijtimoiy hamkorlik qilish yo‘lini tutdi. Xususan, 2010 - yilgacha bo‘lgan 
davrda O‘zbekiston dunyoning 120 dan ortiq davlati bilan diplomatik aloqalari 
o‘rnatdi. Toshkentda 42 ta davlat elchixonasi, 1 ta bosh konsulxona, 9 ta faxriy 
konsullik, 10 ta xalqaro tashkilot vakolatxonasi, 5 ta xalqaro moliyaviy tashkilot 
vakolatxonasi, 3 ta savdo tashkiloti vakolatxonalari faoliyat yuritmoqda. 
Katta tarixiy ahamiyatga ega voqealardan biri 1992- yil 2-martda O‘zbekiston 
xalqaro munosabatlarning to‘la huquqli sub’ekti sifatida Birlashgan Millatlar 
Tashkilotiga a’zo bo‘ldi. 1993 - yil 
BMT Bosh Assambliyasining 48-sessiyasi
da 
Prezident I.A.Karimov ma’ruza qildilar. 1995- yil BMTning 50 yilligi munosabati 
bilan Bosh Assambleyaning tantanali yig‘ilishida asosiy e’tibor bu tashkilotning 
faoliyatini yanada kengaytirish bilan bir qatorda, yana mintaqaviy xavfsizlik va 
barqarorlik, ekstremizm, terrorizm, narkobiznesga qarshi kurash masalalariga 
qaratildi. Shu bilan birga Markaziy Osiyo 
mintaqasi xalqlari uchun o‘ta dolzarb masala 
Orol 
muammosining 
ko‘tarilishi 
muhim 
ahamiyat kasb etdi. Shuningdek, O‘zbekiston 
jahon jamoatchiligini tashvishga solayotgan 
xalqaro 
muammolardan 
biri 
bo‘lgan 
terrorizm, uyushgan jinoyatchilikka qarshi 
birgalikda 
kurashish, 
diniy 
ekstremizm 
masalalariga 
o‘z 
e’tiborini 
qaratdi. 
Davlatimiz rahbari o‘tgan vaqt davomida dunyoning ko‘pgina notinch 

---

196 
mintaqalarida, jumladan, Afg‘oniston hududida ildiz otgan diniy aqidaparastlik 
va terrorizm xavfidan jahon jamoatchiligini birinchilardan b o‘lib ogoh etdi. 1993 
-yil Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 48 -sessiyasida, 
1995-yil 2-martida Kopengagendagi xalqaro konferensiyasida bu borada o‘z 
takliflari bilan chiqdi.
1995-yil 15-sentabrda Markaziy Osiyoda xavfsizlik va hamkorlik 
masalalariga bag‘ishlangan Toshkent seminar kengashida, 1995-yil 24- 
oktyabrda BMTning 50 yilligiga bag‘ishlangan maxsus tantanali yig‘ilishda, 
1999-yil 18-noyabrda 
YXHT
ning Istanbul sammitida, 2000-yili BMT Bosh 
Assambleyasining sammitida va boshqa nufuzli anjumanlardagi chiqishlarida 
O‘zbekiston rahbari I.A. Karimov Afg‘onistonning dahshatli vayronkorlik 
kuchiga ega xalqaro terrorizm o‘chog‘iga aylanib qolganidan dunyo 
jamoatchiligini ogohlantirdi. Bu xatarning oldini olish bo‘yicha ko‘plab amaliy 
choralarni taklif qildi. Birinchi galda xalqaro terrorizmga qarshi kurashda barcha 
davlatlarni birlashishga da’vat etdi. Aynan ushbu g‘oyaning amaliy natijasi 
o‘laroq 2001- yil 28-sentabrda BMT Xavfsizlik kengashi doirasida terrorchilikka 
qarshi kurash qo‘mitasining tashkil etilishi bilan u amalda o‘z ifodasini topdi. 
Afg‘oniston mintaqa va xalqaro xavfsizligiga eng katta xavflarddan biri 
ekanligini ta’kidlab, uzoq yilladan buyon ushbu masala yuzsidan ilgari surilib 
kelinayotgan