Toshkent davlat sharqshunoslik instituti qosimjon sodiqov turkiy til tarixi



Download 2,75 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/186
Sana31.12.2021
Hajmi2,75 Mb.
#257869
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   186
Bog'liq
turkiy til tarixi

 
 
 
 
 
 
 
 


 
110
UCHINCHI BO‘LIM. FONETIKA 
 
T a y a n ch  t u sh u n ch a l a r:  fonema; unli tovushlar, orqa 
qator unlilari, old qator unlilari, lablanmagan va lablangan unlilar, 
turkiy singarmonizm; undosh tovushlar, tovush o‘zgarishlari.  
 
E’ t i b o r  q a r a t i l a y o t g a n  m a s a l a l a r: 
 
Unlilar tizimi va uning tarixiy takomili. 
Undoshlar tizimi va uning tarixiy takomili. 
Tovushlar uyg‘unligi (singarmonizm) qonuni. 
Til tarixida tovush o‘zgarishlari. 
 
“Fonetika”  –  tovushlar  bilimidir.  U  nutq  tovushlarini 
o‘rganadi.  Nutq  tovushlarini  un  deyiladi.  Un  –  “tovush,  sas, 
ovoz”  degani.  Muhimi  shundaki,  un  so‘zini  faqat  kishining 
nutq  tovushlariga  nisbatan  qo‘llaymiz,  hayvon  tovushi, 
qushlarning  sayrashi  yoki  boshqa  fizik  hodisalar  natijasida 
yuzaga  keluvchi  shovqinlarni  esa  tovush  yoki  ovoz  deymiz.  
Tilshunoslikdagi unli,  undosh atamalari  ham  shundan olingan: 
unli – “ovozli; ovozga, ya’ni tovushga ega bo‘lgan” ma’nosini 
beradi.  Bunday  deyilishining  sababi,  unlini  cho‘zib  aytish 
mumkin, undoshni esa cho‘zib bo‘lmaydi. Cho‘zib aytish kerak 
bo‘lganda ham, ketidan [i] unlisini qo‘shishga to‘g‘ri keladi.   
Turk  tilshunosligida  unlilar  –  sesliler  yoki  ünlüler
undoshlar esa sessizler yoki ünsüzler deb yuritiladi. 
 

Download 2,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   186




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish