Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti ayubjonov a. H., Salixodjayeva u. A. Moliya statistikasi

8.2-jadval 
Investitsiya loyihasini riskini manfaatdor tomonlar darajasiga bog‘liqlik 
shkalasi
69
 
“manfaatdor 
tomonlar” integral 
koeffitsienti 
manfaatdorlik
darajasi 
Investitsiya loyihasini 
risk darajasini 
pasaytirish darajasi 
0-0,5 
Past 
0 
0,5-0,8 
O‘rtacha 
0-20% 
0,8-1,0 
YUqori 
20%-40% 
Taraqqiy etgan mamlakatlarda qo‘llanilayotgan EVA modelini hisoblash 
formulasi quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi
70
: 
WACC
CAPEX
R
P
C
R
Am
P
n
t
C
T
T
P
OPEX
P
n
A
EVA
m
i
t
r
risk
m
i
t
n
k
n
p
fin
y
n
i
n
*
)
1
(
*
)
1
(
*
*
)
1
(
*
)
*
*
*
(
1
1















bu erda: 
i
n
P
n
A
*
*
- operatsion foyda; 
y
n
P
OPEX
*
- operatsion xarajat; 
fin
T
- 
moliyaviy natijalardan olinadigan soliq; 
p
T
- foyda solig‘i; 
k
n
P
n
t
C
*
*
-sof foyda; 
Am
68
Лойиҳага иштирок этувчи қизиқувчи томонларнинг вазни Митчелл модели орқали 10 баллик шкалада 
баҳоланади. Бунда 10 балл энг кучли вазнга эгалиги, 1 балл энг кучсиз вазнга эгалигини билдиради. 
69
Уша ерда. 
70
Agle B.R., Mitchell R.K. Strategic Management. Boston. 1999. P.525. 

---

173 
- asosiy vositalar amortizatsiyasi; 
WACC
- kapitalni o‘rtacha norma ko‘rsatkichi; 
R
- risksiz yillik diskont normasi; 
r
risk
P
C
*
- risklarni qoplash uchun ketadigan xarajat; 
CAPEX
- loyiha uchun kapital xarajatlar; n – ishlayotgan xodimlar soni; t – loyihani 
amalga oshirish vaqti. 
Xulosa o‘rnida aytganda, respublikamiz iqtisodiyotida amalga oshirilayotgan 
qator investitsiya loyihalarida kompleks ekspertiza jarayonidagi xatoliklar tufayli, 
ularning samaradorligiga putur etmoqda. Bu esa, o‘z navbatida, investitsiya 
loyihalarini moliyalashtirish samaradorligiga nisbatan ham salbiy ta’sirni yuzaga 
keltirmoqda, berilgan kreditlarni muddatida qaytmasligiga sabab bo‘lmoqda.