Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti ayubjonov a. H., Salixodjayeva u. A. Moliya statistikasi

Investitsiyalarning rentabelligi
indeksini
hisoblash usuli
diskonlashtirilgan 
daromadlarning diskontlashtirilgan investitsiya xarajatlariga nisbatini hisoblab 
topishga asoslangan. U qanday holatda investor boyligi o‘sishi mumkinligini 
ko‘rsatib beradi va quyidagicha aniqlanadi: 
,
/
)
1
(
0
1
I
k
CF
PI
t
t
n
t










bu erda, 
I
o
- boshlang‘ich investitsiya; 
CF - 
t davrda olingan pul tushumlari. 
Investitsiya rentabelligi ko‘rsatkichi investor mablag‘lari 1 so‘m hisobida qanday 
hollarda o‘sishini anishlash imkonini beradi. Bu o‘sish olingan yuqori daromad 
hisobiga ta’minlanadi. 
Agar investitsiya sarflari turli davrlarda (uzoq) amalga oshirilsa, formula 
quyidagicha tus oladi: 
,
)
1
(
/
)
1
(
1
1



















t
t
n
t
t
t
n
t
k
I
k
CF
PI
bu erda, 
I
t
– t yildagi investitsiyalar. 
Ushbu va sof joriy qiymat ko‘rsatkichlarini taqqoslama baholash shuni 
ko‘rsatadiki, sof joriy qiymat o‘sishi bilan investitsiyalar rentabelligi ham o‘sadi va 
aksincha. Agar rentabellik ko‘rsatkichi “1”ga teng yoki undan kichik bo‘lsa, loyiha 
rad etilishi kerak, chunki u qo‘shimcha foyda keltirmaydi. NPV=0 da foydalilik 
indeksi hamisha 1 ga teng bo‘ladi. SHuning uchun loyihani amalga oshirishning 
65
Финансовый словарь / Благодатин А.А., Лозовский Л.Ш., Райсберг Б.А. –М.: ИНФРА-М, 2002. - с.378. 

---

170 
maqsadga muvofiqligi to‘g‘risida qaror qabul qilishda ulardan ixtiyoriy birini 
qo‘llash etarli hisoblanadi, biroq taqqoslama bahoda har ikkala ham ishlatiladi.