Тошкент давлат аграр университети

1-расм. Ишлаб чиқариш корхоналари (ИЧК) томонидан 
бажариладиган асосий иш турлари. 
ИЧК ни ташкиллаштиришнинг 
асосий принциплари 
ишлаб чиқариш жараѐнининг ритмик тарзда (бир 
маромда) бажарилиши, хўжалик ҳисоботи ва 
моддий қизиқиш психологиясини шакллантириш; 
ишлаб 
чиқаришни 
кенгайтириш 
ва 
қайта 
қуроллантиришни режали амалга ошириш; 
корхонани режали тарзда ривожлантириш; 
ишлаб 
чиқаришнинг 
юқори 
даражада 
концентрациялаштириш ва ихтисослашуви, унда 
ИТТ 
дан 
кенг 
фойдаланиш, 
уларнинг 
рақобатбардошлигини таъминлаш, чет эл техника 
ва технологияларидан кенг фойдаланиш; 
қонун устуворлигини таъминлаш; 
ўз вазифасини бажара олмайдиган корхоналарни 
санациялаш (янгилаш); 
маркетинг ва лизинг хизматидан кенг фойдаланиш; 
корхоналар эркинлигини мустаҳкамлаш, уларга 
ѐрдам бериш, фирмали таъмирлашга ўтиш. 
2-расм. ИЧК ташкиллаштиришнинг асосий принциплари. 
 
Таъмирлаш-техник сервис тизимидаги бош йўналишлардан бири 
машиналар 
ва 
технологик 
ускуналарни 
таъмирлаш 
ишларининг 
ихтисослашувини янада чуқурлаштириш. Давлатимизнинг техник стратегия 

---

253 
соҳасидаги мазкур сиѐсати тракторлар, комбайнлар, уларнинг двигателлари 
ва мураккаб қишлоқ хўжалик машиналарини таъмирлаш ишларини 
ташкиллаштиришда 
муваффақиятли 
жорий 
этиб 
келинмоқда. 
“Ўзқишлоқхўжмаш” бирлашмасидаги ишлаб чиқариш фаолияти фақат 
тракторларни, автомашиналарни ва бошқа қишлоқ хўжалик техникаларини 
таъмирлаш билангина чекланмайди. Бирлашма қайта ишлаш корхоналари ва 
чорвачилик фермаларидаги ускуна ва жиҳозларни ўрнатиш, автомобилларда 
юкларни ташиш, таъмирлаш, қишлоқ хўжалигини моддий техник 
таъминотига оид бошқа ишларни ҳам ташкил этади. Халқ хўжалигида давлат 
ишлаб чиқариш корхоналари асосий бўғин сифатида қарор топмоқда ва 
ишлаб чиқаришнинг умумий принциплари тегишли равишда фаолият 
кўрсатмоқда. 
Республикамиз АСМ даги ишлаб чиқариш корхоналарини ташкил 
қилиш қуйидаги принципларга асослангандир (2-расм): 
- ишчиларда хусусий мулкчилик, тадбиркорлик, психологиясини 
шакллантириш. Ишлаб чиқариш жараѐнининг ритмик тарзда кечиши; 
- ишчилар, инженер-техник ходимларда ишлаб чиқаришни кенгайтириш 
ва ривожлантиришга бўлган моддий ва маънавий эҳтиѐжнинг устунлигига 
эришиш; 
- корхонани режали тарзда ривожлантириб бориш, қолоқликнинг 
олдини олиш; 
- ишлаб чиқаришнинг юқори даражада концентрацияланиши ва 
ихтисослашуви, унда инновацион фаолият ва илмий техник тараққиѐтдан 
(ИТТ) кенг фойдаланиш, корхонани техник қайта қуроллантириш, 
кенгайтириш (маҳаллий ва чет эл инвесторларини кенг жалб этиш ҳисобига), 
хорижий мамлакатларнинг замонавий техникаларидан фойдаланиш энг янги 
илмий-техник ютуқлари ва илғор тажрибаларини қўллаш; 
- якуний ишлаб чиқариш натижаларига асосан ходимларда моддий ва 
маънавий қизиқувчанлик психологиясини уйғотиш, маҳсулотни харид 
қилишда рақобатдошликни таъминлаш, қонун устуворлигига эришиш; 
- ўз вазифаларини бажара олмайдиган ИЧК санациялаш; 
- маркетинг ва лизинг хизматидан самарали фойдаланиш. 
-корхоналар эркинлигини мустаҳкамлаш, уларга давлат томонидан 
ѐрдам бериш, фирмали таъмирлашга ўтиш. 
“Ўзқишлоқхўжмаштаъминоттаъмир” 
бирлашмасининг 
асосий 
вазифаларидан бири: 
- жойларда қишлоқ хўжалик корхоналарининг эҳтиѐт қисмларга бўлган 
эҳтиѐжини қондириш; 
- уни комплекс механизациялаш ишларини ривожлантириш; 
- қишлоқ хўжалигидаги таъмирлаш техник-сервис корхоналарини 
юқори унумли техникалар, истиқболли технологиялар билан таъминлаш; 
-индустриал асосда қишлоқ хўжалик техникаларига сервис ва 
таъмирлаш ишларини ташкил этиш ҳисобланади. 
Корхоналарнинг ишлаб чиқариш фаолияти марказий раҳбарлик, 
хўжалик мустақиллиги ва ташаббускорлик асосда ўрнатилган.